Waarom AI de toegankelijkheid van sites enorm kan helpen, maar dat niet doet

Bij minder dan 6% van de plaatjes op Engelstalige Wikipedia-pagina's is de alt-tekst goed ingevuld, concludeert Katharine Miller, auteur in dienst van het Stanford Institute for Human-Centered AI, in een bijdrage op Venturebeat. Het is maar één voorbeeld van hoe laks contentproducenten en webontwikkelaars omgaan met het toegankelijk maken van websites. En als er op websites al iets van een beschrijving van een plaatje is toegevoegd, biedt deze vaak nog weinig hulp aan slechtzienden. Dan is er bijvoorbeeld alleen de naam van de fotograaf ingevuld, de bestandsnaam van het plaatje of een paar losse trefwoorden.

Het lijkt onbegonnen werk om alsnog de hele gemeenschap aan ontwikkelaars en contentproducenten op te voeden in het gebruik van de juiste metatags, zodat een button in de vorm van een huisje ook consequent de alt-tekst 'home' krijgt. Kunstmatige intelligentie zou in dat gat kunnen springen. Op AI gebaseerde beeldherkenning is inmiddels zo goed dat een algoritme ook in staat moet zijn afbeeldingen op een site automatisch van een beschrijving te voorzien.

Context blijk erg belangrijk

Toch is dat tot op heden nog een teleurstellende ervaring geweest voor de blinden- en slechtzienden-gemeenschap, constateert Elisa Kreiss, onderzoeker aan Stanford University. Er zit namelijk een verschil tussen wat de beeldherkenningsmodellen aan tekst uit afbeeldingen halen en wat gebruikers echt nuttig vinden, legt ze uit. Wat ontbreekt in de huidige modellen is het meenemen van de context in de beschrijving van een afbeelding. Voor een webgebruiker met normaal zichtvermogen is die context vaak in één oogopslag duidelijk. De bewuste context kan een enorm verschil maken in de boodschap die het plaatje vertelt. Als een plaatje een rugbyspeler laat zien en het algoritme keurig aangeeft dat het een rugbyspeler is, maakt het nog wel uit of deze figureert in een reclame voor sportschoenen of dat de speler een voorbeeld is van iemand met serieus hersenletsel.

Ongewone kapsels

Tot nog toe is er weinig aandacht geweest voor het beschrijven van de context waarin het hoofdonderwerp van plaatje zich bevindt, zegt Kreiss. Zij pleit er bijvoorbeeld voor dat een foto van een voetbalwedstrijd niet alleen aangeeft dat er een speler op een voetbalveld te zien is. De alt-tekst zou ook moeten vermelden of het gaat om een voorbeeld hoe samengewerkt wordt, of - iets heel anders - dat de afbeelding is bedoeld als illustratie van ongewone kapsels die voetballers kunnen hebben.

Uit onderzoek blijkt ook dat blinden en slechtzienden vaak de voorkeur geven aan langere, uitgebreide beschrijvingen in de alt-teksten zodat zij zich beter een beeld kunnen vormen. Kreiss hoopt dat deze onderzoeksresultaten een basis vormen voor het verbeteren van de huidige algoritmen om alt-teksten te schrijven. Daarvoor moeten er ook andere criteria worden ontwikkeld voor het beoordelen van de kwaliteit van de beschrijving van afbeeldingen (CLIPScore en SPURTS).