Koninklijk pardon voor Alan Turing

Turing ontwikkelde tijdens de Tweede Wereldoorlog 'machines' die in staat waren om het (met de Enigma-machines) versleutelde berichtenverkeer van het Duitse leger te decoderen. Zonder Turings bijdrage in dit zogeheten 'Bletchley Park'-project, had de Tweede Wereldoorlog naar schatting twee jaar langer voortgeduurd en zouden honderdduizenden extra slachtoffers te betreuren zijn geweest.

Redactie AG ConnectMeer van deze auteur

Tech & Toekomst — Shutterstock

Shutterstock

Doorredenerend op het concept van de machine die hij voor het Bletchley Park ontwikkelde (De 'Turing Bombe'), kwam Turing tot een gegeneraliseerd concept van een programmeerbaar informatieverwerkend apparaat; de 'Turing Machine'. Die geldt nog steeds als de essentiële basisarchitectuur waaraan alle nu gangbare computerarchitecturen schatplichtig zijn.

Chemisch gecastreerd

Maar Turing was ook homo, in een tijd waarin dat nog als volstrekt onacceptabel gold. In 1952 werd hij wegens 'gross indecency' veroordeeld tot het ondergaan van 'chemische castratie' door middel van een hormoonkuur. Ook kreeg Turing als universitair medewerker een gedeeltelijk beroepsverbod opgelegd. Twee jaar later werd Alan Turing, 41 jaar jong, dood in bed aangetroffen. De (nooit grondig onderzochte) conclusie was dat Turing, afgesneden van een bevredigend relationeel leven en beroofd van het respect dat hem toekwam, zijn leven eigenhandig had beëindigd door het eten van een met cyanide vergiftigde appel.

Cause célèbre

Voor de homo-emancipatiebeweging heeft Turing steeds gegolden als een cause célèbre, vaak in één adem genoemd met mensen als Tjachowski en Oscar Wilde. Voortdurende lobby, ook vanuit de wetenschappelijke gemeenschap, leidde er in 2009 toe dat de toenmalige Britse Premier Gordon Brown officieel verontschuldiging aanbood voor de wijze waarop met Turing was omgegaan, maar een officiële herroeping van de veroordeling zat er toen niet in. In 2011 volgde een door duizenden ondertekende petitie waarin werd opgeroepen tot een postuum pardon voor de wiskundige. Daaraan lijkt nu gevolg te zijn gegeven. Onder een gisteren vroegtijdig uitgelekt document, dat gedateerd is op 24 december 2013, tekent de Britse Minister van Justitie Chris Grayling uit naam van Koningin Elizabeth eindelijk voor het lang verhoopte pardon voor Turing.

De eerste reacties op internet zijn overwegend verheugd, maar er wordt ook gewezen op de vele honderden minder fameuze homo's die vergelijkbare straffen als die van Turing ondergingen.