'Ons belastingsysteem niet meer beheersbaar'

Hij komt tot die conclusies nadat hij ruim 100 dagen geleden Frans Weekers verving als staatssecretaris. Die trad af nadat hij voortdurend te maken had gehad met de Bulgarenfraude en problemen met de uitbetaling van toeslagen en daarover telkens onder vuur lag in de Tweede Kamer.

Wiebes is op zijn eerste middag als staatssecretaris begonnen aan een analyse van de problemen bij de Belastingdienst, een van de grootste werkgevers van Nederland, waar gemiddeld per dag 1 miljard euro aan belastinginkomsten binnenkomt.

Die conclusies zijn dat het stelsel "heel, heel moeilijk uitvoerbaar'' is gemaakt door politieke wensen het afgelopen decennium, van een kerstboom aan toeslagen tot ingewikkelde autobelastingen bedoeld om schoon autorijden te stimuleren.

Belastingdienst heeft ICT-achterstand

Wiebes constateerde ook dat er sprake is van ICT-achterstand bij de fiscus. Zo stamt het systeem voor de inning van belastingen uit 1968 en dat voor de omzetbelasting uit 1975. Die processen zijn op zich nog altijd solide, maar niet in staat snel wijzigingen te verwerken.

Wiebes tempert nadrukkelijk de verwachtingen over zijn vereenvoudigingsoperatie. De eerste resultaten komen wellicht pas over 5 jaar en dan nog blijven fouten onvermijdelijk, hoe professioneel de dienst ook is en hoe up-to-date de systemen ook zijn. Een kleine fout op het grote geheel van de bedrijfsvoering van de Belastingdienst, treft al snel tienduizenden mensen.

Wiebes erkent dat vooral de politiek schuldig is aan de complexiteit van het systeem. De Kamer krijgt in de toekomst van tevoren meer inzage in de verwachte uitvoerbaarheid van nieuwe wetten.