GPS-alternatief Galileo krabbelt weer overeind

Het wereldomspannende satellietnetwerk is vlak voor afgelopen weekend effectief onbruikbaar geworden. Door een probleem in de tijdscoördinatie met infrastructuur op de grond konden de satellieten geen bruikbare signalen doorgeven voor ontvangende apparaten. Positiebepaling via dit Europese alternatief voor het Amerikaanse GPS-netwerk is daardoor onmogelijk geworden. Deze storing heeft dagen aangehouden, waarbij updates over oorzaak en oplossing summier en schaars waren.

Werkt weer, onnauwkeurig

Officieel is nu het sein 'groen' gegeven. De GSA (European Global Navigation Satellite Systems Agency), die verantwoordelijk is voor Galileo, verklaart dat het navigatiesysteem weer werkt. Daarbij is er dus nog wel sprake van enige mate van onbetrouwbaarheid. De oorzaak van de grote uitval, die nu dus nog nawerkingen heeft, zit in een storing van apparatuur voor tijdsberekening en voorspelling van omloopbanen. De combinatie van deze berekeningen bepaalt de inhoud van berichten voor navigatie die het Galileo-netwerk geeft aan ontvangende apparaten.

Een onderzoeksteam wordt nu opgezet om de kernoorzaken van deze uitval te identificeren. Vervolgens wordt daar dan lering uit getrokken en worden er maatregelen getroffen. Dit moet herhaling voorkomen voor "een operationeel systeem met enkele miljoenen gebruikers wereldwijd", aldus de GSA. Vooralsnog is er officieel geen sprake van een operationeel systeem; niet door de storing maar door het feit dat Galileo nog altijd in de testfase zit.

Testfase

Het gaat nu dus om de 'initial services' van Galileo die weer werken. Deze term wordt gebruikt om de pilotfase van het GPS-alternatief aan te duiden. Die testperiode loopt sinds december 2016 en moet volgens de oorspronkelijke planning dit jaar overgaan in de fase van 'full operational capability'. De complete opzet die dertig satellieten omvat (waarvan dan vierentwintig stuks gebruikt worden en zes als actieve reserves paraat zijn) moet naar verwachting in 2020 operationeel zijn.

De GSA meldt dat Galileo in de huidige testfase wordt gebruikt in combinatie met andere satellietnavigatiesystemen. Afhankelijk van de gebruikte chips in ontvangende apparaten kan dat dan het Amerikaanse GPS zijn maar ook het Russische GLONASS of het Chinese Beidou. Galileo's combinatie met 'concurrenten' zorgt ervoor dat technische problemen gedetecteerd kunnen worden voordat het systeem volledig operationeel wordt, zo geeft het EU-agentschap nu aan bij de melding dat de grote storing van de afgelopen dagen voorbij is. "In de volledig operationele fase zou Galileo onafhankelijk van andere satellietnavigatiesystemen moeten werken."

'Tot nader order'

Het herstel van Galileo gaat nog gepaard met 'onnauwkeurigheden'. Deze houden tot nader order aan, merkt de GSA op die daarbij niet aangeeft hoe groot die onnauwkeurigheden in de positiebepaling kunnen zijn. Hierbij wordt gesproken van "potentiële instabiliteit". Dit label is geplakt op alle satellieten die nu actief dienst doen voor Galileo.

Momenteel zijn er 22 satellieten in gebruik en 2 in testopstelling. De status van die twee laatstgenoemden is omdat ze aanvankelijk in een verkeerde omloopbaan waren gelanceerd, wist The Register al te melden toen de grote Galileo-storing nog in volle gang was. Daarnaast zijn er nog twee satellieten die niet werken: één die 'niet beschikbaar' is en één die 'niet bruikbaar' is, zo valt te zien in het overzicht van de satellietconstellatie. Alle satellieten waren tijdens de storing onbruikbaar voor positiebepaling.