Derde miljardenboete voor Google

Volgens Vestager heeft Google er meer dan tien jaar voor gezorgd dat andere bedrijven niet eerlijk konden concurreren op de online-advertentiemarkt. De marktdominante zoekmachine heeft namelijk beperkingen opgelegd in contracten met websites van derde partijen, aldus de Eurocommissaris. "Dit is illegaal onder de EU-mededingingsregels", verklaart Vestager. Hierdoor zijn niet alleen bedrijven op oneerlijke wijze beconcurreert, maar hebben ook consumenten nadeel ondervonden, zo blijkt volgens haar uit onderzoek.

Exclusiviteit afdwingen

Via AdSense levert Google als bemiddelaar advertenties voor onder meer blogs en kranten- en reissites. In Europa had het bedrijf tussen 2006 en 2016 op dit gebied een marktaandeel van meer dan 70 procent. Concurrenten als Microsoft en Yahoo konden daar niet tussenkomen vanwege exclusiviteitseisen met uitgevers. Google had namelijk in honderden contracten met derde partijen opgenomen dat op hun websites alleen zoekadvertenties via AdSense waren toegestaan. In andere contracten mochten advertenties van concurrenten alleen op minder prominente plekken worden getoond.

Het antitrustonderzoek van de EC naar AdSense loopt al sinds juli 2016. Enkele maanden na de start van dat onderzoek heeft Google de nu onrechtmatig bevonden praktijken stopgezet. De antitrusttak onder leiding van Vestager legt nu een boete op voor de foute zakenpraktijken van de tien jaar vóór 2016. De opgelegde 1,49 miljard euro komt neer op 1,29 procent Google's omzet over afgelopen jaar.

Beterschap beloofd

De hoogte van het boetebedrag is mede berekend op basis van de waarde die Google heeft gehaald uit advertentie-inkomsten. Daarnaast is de zwaarte van de overtredingen meegewogen, wat dus marktverstoring voor bedrijven en benadeling voor consumenten omvat. De maximale boete die Brussel had kunnen opleggen is 10 procent van de jaaromzet.

Google reageert op de boete van 1,49 miljard euro door erop te wijzen dat het al veel veranderingen heeft doorgevoerd, wat betreft het door de EC veroordeelde gedrag. En dat het daar mee doorgaat. "We hebben al een groot aantal wijzigingen in onze producten doorgevoerd om tegemoet te komen aan de zorgen van de Commissie", reageert vice-president Kent Walker van Google. "In de komende paar maanden zullen we verdere updates uitvoeren om meer zichtbaarheid te geven aan concurrenten in Europa."

Net als Microsoft

Topman Walker heeft aan de vooravond van de EC-boete voor AdSense een blogpost gepubliceerd waarin hij uiteenzet hoe Google keuzevrijheid en concurrentie in Europa steunt. Gezonde, bloeiende markten zijn in ieders belang, stelt de senior vice-president die verantwoordelijk is voor global affairs. Hij benadrukt daarin de dynamiek van markten en de snelheid van veranderingen daarin.

Voormalig Microsoft-topman Steven Sinofsky heeft toen in een tweet al cynisch gereageerd: "Keuze en concurrentie supporten in Europa. Dit komt me vaag bekend voor." Windows-maker Microsoft heeft soortgelijke formuleringen en argumenten gebruikt toen het zelf doelwit was van de antitrustdivisie van de Europese Commissie. Het ging daarbij mede om machtsmisbruik op browsergebied, met het pc-dominante Windows. Google is hiervoor in een andere EC-zaak ook al beboet, maar dan met betrekking tot zijn besturingssysteem Android waarmee het de smartphonemarkt heeft veroverd.

Eerder al miljardenboetes

De veelgebruikte zoekmachine en Android-maker heeft vorig jaar al een boete van 4,3 miljard euro gekregen in die andere EC-antitrustzaak. Die betrof het opdringen van de eigen browser en zoekmachine op Android-telefoons. In het jaar vóór de Android-boete heeft de Brusselse mededingingswaakhond een eerste boete opgelegd, in weer een ander antitrustonderzoek naar de praktijken van Google. Toen heeft de Amerikaanse internetreus 2,4 miljard euro boete gekregen voor het voortrekken van zijn eigen prijsvergelijkingsdienst Google Shopping. Door het prominent bovenin weergeven bij zoekresultaten werden concurrerende online-prijsvergelijkers benadeeld.