Zeven techreuzen melden zich voor Europese techwet

De EU-aanpak van techbedrijven met buitenproportionele macht, die ook indirect kan zijn, begint op stoom te komen. Eurocommissaris Thierry Breton meldt nu dat de eerste zeven techreuzen zich hebben aangemeld voor de Digital Markets Act; zij voldoen aan de criteria voor strengere regels en toezicht. Naast te verwachten giganten op gebied van cloud en social media zit er ook nog een verrassende partij bij.

Jasper BakkerredacteurMeer van deze auteur

Eurocommissaris Breton — © Europese Commissie

Europese Commissie

Maandag 3 juli was de deadline voor grote, zogeheten systematische (tech)platformen om de Europese Commissie te notificeren dat zij de drempelwaarde halen om te worden gekwalificeerd als poortwachters (gatekeepers) onder de Digital Markets Act (DMA). Die nieuwe EU-wetgeving staat naast ingrijpende nieuwe cyberwetten zoals NIS2 en de Digital Services Act (DSA). Laatstgenoemde is de opvolger van de e-commerce richtlijn, terwijl de DMA het bredere terrein bestrijkt van bedrijven die door hun marktdominantie in wezen marktbepalend - en in potentie concurrentiehinderend - zijn.

Miljoenen gebruikers

De zeven bedrijven die Eurocommissaris Breton noemt, zijn niet helemaal het bekende rijtje bedrijven dat samen 'Big Tech' wordt genoemd. Het gaat nu voor de DMA om internetgigant Alphabet (moederbedrijf van onder meer Google), webwinkel Amazon, iPhone-maker Apple, TikTok-eigenaar ByteDance, socialmediareus Meta (moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp), Windows- en Office-maker plus cloudaanbieder Microsoft, en tot slot chipproducent en Android-smartphonemaker Samsung. Laatstgenoemde is een relatieve verrassing; dat Zuid-Koreaanse conglomeraat maakt uiteenlopende techproducten maar staat tot op heden niet in het klassieke rijtje van 'Big Tech'.

Breton legt uit dat de zeven bedrijven een marktomvang hebben die de Europese interne markt raakt. Dit betekent dat ze elk een jaaromzet in de EU hebben van tenminste 7,5 miljard euro over de afgelopen drie boekjaren, óf een marktwaarde van tenminste 75 miljard euro in het afgelopen boekjaar. Bijkomende criteria zijn dat de bedrijven in tenminste drie EU-lidstaten actief zijn, dat ze in de EU meer dan 45 miljoen maandelijks actieve eindgebruikers hebben en meer dan 10.000 jaarlijks actieve zakelijke gebruikers in de afgelopen drie jaar.

Het gaat hierbij om bepaalde platformdiensten die als kern of basis worden beschouwd voor uiteenlopende andere zaken, sectoren en/of bedrijfsactiviteiten. Breton noemt als concrete voorbeelden zoekmachines, socialenetwerkdiensten en besturingssystemen. Dit zijn dan respectievelijk Google Search, Meta's Facebook en Instagram en WhatsApp, plus Microsofts Windows maar ook Googles Android en Apples iOS.

Lock-in, apps, appstores, chat

De EC gaat nu de aanmeldingen van deze zeven techbedrijven controleren en dan voor 6 september de poortwachters voor specifieke platformdiensten aanwijzen. Daarna hebben de formeel aangeduide gatekeepers zes maanden de tijd om te voldoen aan de regels van de DMA. Dat betreft breed geformuleerde en vergaande verplichtingen, waaronder een verbod om gebruikers vast te ketenen in tech-ecosystemen, een beperking voor voorgeïnstalleerde apps op apparaten als smartphones, een verbod op het verplichten van een (eigen) appstore, een verbod op het voortrekken van eigen andere diensten en platformen, plus de verplichting om berichten-apps interoperabel te maken met andere chat-apps.