Belastingontwijking techtitanen aangepakt door EU-hof

De uitspraken betreffen manieren waarop bedrijven gebruik mogen maken van belastingvoordelen of -vrijstellingen als ze betalingen doen binnen de Europese Unie (EU). De rechters hebben geoordeeld dat deze voordelen kunnen worden geweigerd als bedrijven een eigenaar hebben van buiten de EU. Volgens analyse door het Centraal Planbureau heeft dit aanzienlijke impact. Want volgens het nu gevelde oordeel moeten landen belastingvoordelen zelfs tegenhouden als daar amper een economisch voordeel tegenover staat.

Hof plus OESO plus EU

"Wereldwijd kan het profijt van het omsluizen van hun inkomen via brievenbusfirma’s wel met 20 procent dalen", aldus het CPB. Als ook niet EU-lidstaten meedoen, wordt dit effect nog groter, zo blijkt uit het ‘Limitation of holding structures for intra-EU dividends: A blow to tax avoidance?’. In dat rapport heeft het CPB de recente uitspraken van het Europese Hof van Justitie over taksatie geanalyseerd.

De uitspraken van het Europese Hof vallen samen met het beleid van de OESO en de EU zelf om belastingontwijking te bestrijden, merkt het CPB hierbij op. "Dit is van groot belang, omdat veel landen nu nationale instrumenten hebben om direct het misbruik van verdragsrecht aan te pakken en de verdragsvoordelen te weigeren. Dit kan het einde zijn van bepaalde eigendomsstructuren van multinationals met als enige doel een lagere belastingafdracht."

Frankrijk, Italië, Trump

Eerder is op EU-niveau al werk verricht om tot een Europese 'digitaks' te komen, om daarmee belastingontwijkende ICT-leveranciers aan te kunnen pakken. Software- maar ook cloudaanbieders weten hun financiën slim via kanalen en constructies te laten lopen waardoor ze effectief weinig tot zeer weinig belasting hoeven te betalen. Het werk voor een EU-brede digitaks heeft echter nog niet een algemeen handvat opgeleverd, waarna individuele landen als Frankrijk en Italië zijn overgegaan tot nationale taksatie voor techtitanen. Dit tot ergernis van de Amerikaanse president Trump, die dreigt met handelsmaatregelen.

Routes via Nederland en Luxemburg

Het CPB heeft voor dit onderzoek in kaart gebracht hoe bedrijven dividendbelasting kunnen ontwijken. "Zie het als een TomTom die je vertelt wat de goedkoopste route is", legt onderzoeker Maarten van 't Riet uit aan persbureau ANP. Deze lopen vaak via brievenbusfirma’s in Luxemburg en Nederland. "Door de uitspraken van het Europese Hof van Justitie blijven de minder voordelige routes over."

Er blijven nog wel geitenpaadjes over. Van 't Riet wijst er bijvoorbeeld op dat sommige Europese lidstaten, zoals het Verenigd Koninkrijk, geen dividendbelasting kennen. Daardoor hebben bedrijven helemaal geen belastingvoordeel nodig. Het huidige kabinet heeft geprobeerd om de dividendbelasting in Nederland af te schaffen, maar zag daar uiteindelijk van af.