Ruim 900 Nederlandse bedrijven in Chinese handen, ook ICT

De Nederlandse bedrijven die voor minstens 50% eigendom zijn van Chinese moederfirma's of de overheid van dat land zijn actief in onder andere de Rotterdamse haven en de telecom- en energiesector. RTL Nieuws haalt aan dat zowel inlichtingendienst AIVD als ook China-experts waarschuwen voor het risico op spionage. Politicoloog en China-kenner Jonathan Holslag van de Vrije Universiteit in Brussel stelt dat het grote aantal bedrijven het moeilijk maakt voor de Nederlandse overheid om ze permanent in de gaten te houden.

Toegangspoort tot Europa

Nederland is een belangrijk land voor China, melden RTL Nieuws en FTM. Zo heeft de ambassadeur in ons land eerder dit jaar nog gesteld dat China Nederland ziet als de toegangspoort tot Europa, memoreert FTM. Daarmee echoot die diplomaat een uitspraak van de Chinese president toen die in 2014 het Catshuis bezocht. "Chinese hoogwaardigheidsbekleders houden van bloemrijk taalgebruik, maar in dit geval klopt het als een bus", schrijft het platform voor financieel-economische onderzoeksjournalistiek.

"Meteen nadat China in 1999 het Go Out-beleid introduceerde, trokken Chinese bedrijven naar Nederland. En hoewel er lang niet zoveel Chinese bedrijven in Nederland zijn als bijvoorbeeld Amerikaanse, neemt hun aantal wel veel sneller toe", waarbij FTM zich op data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) baseert. "Hoe belangrijk Nederland voor China is, blijkt ook uit een recent rapport van de Rhodium Group: in de periode 2018-2021 belandde 87% van alle Chinese investeringen in Europa in slechts vier landen: het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Nederland."

Dienstverlening, ICT en elektronica

Van de 903 bedrijven die door RTL Nieuws en FTM zijn geïdentificeerd als zijnde in Chinese handen zit het gros in de sector voor financiële en zakelijke dienstverlening. Dit zijn 286 bedrijven. Daarna komen consumentenproducten en -diensten met 147 bedrijven, gevolgd door informatie en communicatietechnologie (ICT) met 122 bedrijven. Na transport en infrastructuur (99 bedrijven) komt de sector voor elektronica en elektrische apparatuur (90 bedrijven), wat ook ICT kan betreffen. Kruislings door de sectoren heen zijn er 25 andere bedrijven in Chinese handen die actief zijn op het gebied van de vitale infrastructuur, zoals het geldverkeer, internet- en datadiensten, en ICT en communicatie.

De Rotterdamse haven geniet veel belangstelling - en bedrijfsbelangen - van China. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om meerdere grote containeroverslagbedrijven. De Nederlandse inlichtingendienst AIVD waarschuwt er al jaren voor dat China aan invloed wint in ons land. In het jaarverslag van 2021, dat in april dit jaar is verschenen, stelt de dienst dat China de grootste bedreiging is voor de economische veiligheid in Nederland. De spionagedienst van de Nederlandse overheid stelt dat er gevaar is voor spionage, beïnvloeding en zelfs sabotage.

Nederland kennisland

Het grote Aziatische land heeft zich als doel gesteld om tegen 2049 op economisch en militair gebied de grootmacht van de wereld te zijn. Daarmee wil het de huidige positie van de Verenigde Staten overtreffen. Hightech speelt daarbij een bepalende rol, zowel in de ambities van China als ook in de tegenmaatregelen vanuit de VS. China is al vaker beschuldigd van hackaanvallen en van diefstal van intellectueel eigendom, mede door Chinese bedrijven. De beschuldigde firma's en de communistische regering van het moederland hebben dat altijd met klem ontkend.

Volgens het AIVD-jaarverslag van vorig jaar probeert China "in Nederland aan hoogwaardige kennis en technologie te komen, in het bijzonder aan halfgeleiders". Naast bedrijven zijn hierbij ook universiteiten in beeld. Chinese hightechbedrijven duiken op rond technische universiteiten in Nederland, zoals bij de Technische Universiteit Eindhoven (TUe), melden RTL Nieuws en FTM. "Uit ons onderzoek blijkt dat op de universiteitscampus minstens acht Chinese bedrijven zijn gevestigd die zich richten op hoogtechnologische kennis, zoals chiptechnologie en lithiumbatterijen", aldus RTL Nieuws.

'Samenwerking niet als doel'

China-expert Holslag zegt tegen de onderzoeksjournalisten dat die aanwezigheid zo dicht bij een technische universiteit zeer zorgelijk is vanwege het risico op industriële spionage. "We moeten er rekening mee houden dat China samenwerking ziet als middel, niet als doel. Het is een middel om op lange termijn onze technologie, onze kennis te pakken om niet meer afhankelijk te zijn van andere landen."