Heel Holland schrijft, met een robot

Het is toegevoegd aan een nieuwe uitgave van de bundel over robotisering 'Ik, robot' van Isaac Asimov. Dit in 2004 met Will Smith verfilmde boek is, met dat extra verhaal van Giphart, het boek van de campagne Nederland Leest, die nu begint. Iedereen kan het boek gratis ophalen bij de bieb. Het is de bedoeling van de campagne dat de mensen er met elkaar over gaan praten.

De Asibot is door wetenschapper Folgert Karsdorp en collega's gevoed met de inhoud van talloze boeken. Wie de robot een paar woorden geeft, krijgt zinnen aangeleverd waarmee verder aan het verhaal kan worden gewerkt. De Asibot bouwt ze letter voor letter uit zijn geheugen op, vertelt Karsdorp. "De zinnen zijn dus ondanks die invoer altijd nieuw.''

Giphart kon ook kiezen uit verschillende schrijfstijlen die de Asibot in huis heeft, zoals zijn eigen stijl, die van Asimov en bijvoorbeeld die van Kristien Hemmerechts. "Die laatste gebruikte ik voor de dialogen'', zegt de auteur.

Giphart genoot van het experiment. "Maar de Asibot is wel een weerbarstig kind'', vertelt hij. "Soms kwamen er drie zinnen die alle drie niet bruikbaar waren. Dan schreef ik ze toch maar zelf. Naar dat machtsmiddel moest ik af en toe wel grijpen om de samenhang erin te houden." Hij voelde zich soms de "dirigent'' voor een wat rommelig en niet al te snugger orkest, zegt hij.

Dat de Asibot met zijn suggesties soms ook wel een beetje een stoorzender was, vindt hij echter niet erg. "Schrijven is lastig, ook als ik het zelf doe. En de overwinning is altijd groter als je er veel voor hebt moeten doen." De verhouding tussen wat van Giphart zelf is en wat van de Asibot, schat hij op "fifty-fifty".

Journalist heeft meer te vrezen

Giphart sluit niet uit dat een robot in de toekomst zelf een heel boek kan schrijven. Die concurrentie vreest hij niet. "Ik ben schrijver voor mezelf, met lezers en uitgevers heb ik dan nog niks te maken. Ik wil de wereld vormgeven in taal en dat kan ik altijd doen. Het wordt eerder concurrentie voor de journalist die een bericht schrijft over een auto-ongeluk.''

Het verhaal van Giphart en de Asibot was geheim tot woensdag. Maar Giphart verklapte al dat hij eervol heeft willen omgaan met de oorspronkelijke bundel. "Het is een fabuleus boek over robotisering toen dat nog sciencefiction was en dat deels onzin blijkt te zijn, maar ook deels waarheid is geworden.''