Windows 10 verliest beloofde functionaliteit aan 11

Ruim een jaar geleden heeft Microsoft gemeld dat het goede vooruitgang had geboekt voor het draaien van x64-apps op de ARM-uitvoering van Windows 10. Naast het uitbrengen van de eigen Teams-app in native uitvoering voor het ARM-platform, kondigde Windows-topman Panos Panay aan dat de support voor geëmuleerde x64-apps werd uitgebreid. x64-emulatie zou per november 2020 worden uitgerold naar testers van volgende Windows 10-releases.

Exclusief voor 11

Nu blijkt dat dit testprogramma toch niet gaat leiden tot een release van x64-emulatie op Windows 10. Die functionaliteit wordt exclusief voor Windows 11, zo laten woordvoerders van Microsoft nu weten aan ZDnet. De ARM-uitvoering van Windows 10 moet daarmee toegang tot het grote app-aanbod aan traditionele semi-64-bit apps ontberen. Die versie van Windows was op apparaten met ARM-chips al wel in staat om 32-bit (x86) apps te draaien, maar dat is een beperkte subset van apps die vaak ook relatief ouder zijn.

Twee jaar terug is naar buiten gekomen dat Microsoft werkt aan emulatietechnologie om álle Windows-apps te laten draaien op Windows-on-ARM (WoA). De toen nieuwe Surface Pro X-tablet met Microsoft-ontworpen ARM-chip heeft namelijk relatief weinig apps tot zijn beschikking. Emulatie is niet alleen een softwarekwestie, maar heeft ook hardwarevermogen nodig om vlotte apps te bieden. Eind 2018 is al gebleken dat de vertaalslag voor x86-apps een flinke prestatieklap geeft voor Windows op ARM. Dat betrof toen apparaten van bijvoorbeeld HP Inc. met de Snapdragon 835-chip van Qualcomm.

Prestatieniveau en upgradebaarheid

De later uitgekomen Surface Pro X met SQ1-processor, ontworpen door Microsoft en Qualcomm, biedt meer vermogen. Toch was dat niet voldoende om volgens kritische reviewers bruikbaar te zijn; de Surface met ARM wist nog niet te overtuigen. De eind vorig jaar uitgekomen nieuwe Surface Pro X heeft een nieuwere SQ2-processor die echter geen noemenswaardige prestatieverbetering lijkt te brengen. Voor app-emulatie kan Microsoft wel op softwaregebied optimalisatie brengen, wat echter voorbehouden is aan Windows 11.

Zowel de SQ1 (afgeleid van de Qualcomm Snapdragon 8cx) als ook de SQ2 (gebaseerd op de Snapdragon 8cx Gen2) staan wel op de lijst van goedgekeurde ARM-chips voor de opvolger van Windows 10. Microsofts eigen ARM-tablets zijn dus wel te upgraden naar Windows 11, om dan ook x64-apps geëmuleerd te kunnen draaien. Oudere apparaten met ARM-Windows kunnen echter buiten de boot vallen.