CWI verbetert IT achter bestraling van kankerpatiënten

Speciale software

Inwendige bestraling of brachytherapie is een veelgebruikte kankerbehandeling waarbij stralingsbronnen in de buurt van de tumor worden geplaatst met behulp van holle naalden of katheters. De plaatsing en dosis van de bronnen is daarbij essentieel: binnen de tumor moet de straling maximaal zijn, maar daarbuiten juist minimaal om schade aan gezonde organen te voorkomen. Hiervoor gebruiken ziekenhuizen speciale software die op basis van 3D-scanbeelden van een patiënt een bestralingsplan berekent.

Kunstmatige intelligentie

Volgens projectleider dr. Peter Bosman (CWI) valt hierbij nog veel winst te behalen. “Voor de huidige systemen is het heel ingewikkeld om samen met een radiotherapeut een bestralingsplan op te stellen dat de best mogelijke afweging geeft tussen het beoogde effect en alle mogelijke bijeffecten. In dit project willen we de modernste ontwikkelingen uit het fundamentele informaticaonderzoek en kunstmatige intelligentie op dit probleem toepassen. Het nieuwe systeem moet uiteindelijk meerdere optimale bestralingsplannen kunnen berekenen die direct inzicht geven in welke afwegingen er gemaakt kunnen worden door de radiotherapeut.” Radiotherapeuten kunnen straks een weloverwogen keuze maken, wat de kwaliteit van leven van kankerpatiënten moet verhogen.

Instrumenten printen

Daarnaast gaan de onderzoekers werken aan het 3D-printen van patiënt-specifieke instrumenten om de stralingsbronnen in te brengen. Het opstellen en uitvoeren van bestralingsplannen is nu sterk afhankelijk van de vaste afmetingen en vormen van de beschikbare naalden en katheters. Met 3D-printtechnologie is het mogelijk voor elke behandeling een op maat gemaakt instrument te printen waarmee de stralingsbronnen veel gunstiger gepositioneerd kunnen worden.

Het onderzoek wordt gefinancierd via het programma Innovatieve Publiek-Private Samenwerkingen in ICT (IPPSI) van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).