Begroting '23: Gegevensuitwisseling in de zorg speerpunt voor VWS

In de begroting 2023 van het ministerie van VWS is onder meer 8,3 miljoen euro beschikbaar voor stichting MedMij ten behoeve van de standaardisatie van gegevensuitwisseling.

Het wetsvoorstel elektronische gegevens uitwisseling in de zorg (Wegiz) dat nu in de Tweede Kamer wordt behandeld, levert een belangrijke bijdrage aan eenheid van taal en techniek waardoor gegevensuitwisseling steeds vaker elektronisch zal verlopen. Om ook op de korte termijn de elektronische uitwisseling te versnellen, werkt VWS samen met het zorgveld aan het breder inzetten van bestaande ICT-oplossingen. De ambitie is om op de langere termijn een landelijk dekkend netwerk van onderling verbonden ICT-infrastructuren te realiseren.

Meer aandacht voor veiligheid

Naarmate de digitalisering in de zorg vordert, neemt ook het risico en de impact van informatiebeveiligings-incidenten toe. De continuïteit van zorgverlening kan hierdoor in gevaar komen. Het ministerie noemt het in de begroting van groot belang dat er voldoende aandacht is voor privacy- en informatiebeveiliging.

VWS ondersteunt het veld hierbij met aanscherping van de wettelijk verplichte informatiebeveiligingsnormen, door instrumenten in te zetten om bewustwording te vergroten en door partijen werkzaam in het veld, te stimuleren risicobeperkende maatregelen te treffen en zorg te dragen voor handhaving en toezicht.

Z-CERT is de sectorale organisatie die zich inzet voor informatiebeveiliging in de zorg. De komende jaren zal gefaseerd toegewerkt worden naar het aansluiten van alle zorgsectoren. Structureel is 1,5 miljoen euro beschikbaar voor professionaliseren en doorontwikkelen van deze diensten, voor de Z-CERT-organisatie en voor collectieve deelname van zorgsectoren. Aanvullend is voor 2023 een half miljoen euro beschikbaar gesteld vanuit de coalitieakkoord-middelen voor standaardisatie van gegevensuitwisseling.

Veilig inloggen door burgers en zorgverleners is ook een belangrijke randvoorwaarde voor veilige digitalisering. VWS levert een bijdrage aan BZK voor het door ontwikkelen, implementeren en stimuleren van het gebruik van veilige authenticatie in de zorg. De komende jaren zal de zorg steeds meer aansluiten op de middelen en voorzieningen van BZK en een hoger betrouwbaarheidsniveau bij de toegang tot medische gegevens wil realiseren.

Samenwerken in EU

Ook op Europees niveau wordt er gewerkt aan regelgeving voor digitale toegang (wallets) en Europese bron identiteit. VWS zal deze Europese wetgeving vertalen naar Nederlands beleid. Met de inzet van kunstmatige intelligentie (AI) en hergebruik van zorgdata, kan een belangrijke bijdrage geleverd worden aan de verbetering van het welzijn en de gezondheid van de burgers.

Miljoenen voor innovatie

Om een voorsprong op andere EU-lidstaten te krijgen ten aanzien van toepassing van AI in de zorg, wil VWS speciale innovatiecentra oprichten, de zogeheten AI Testing & Experimentation Facilities (TEF AI’s). Het Erasmus MC neemt daartoe deel aan een inschrijvingsronde uit het Digital Europe Programma (DEP) van de Europese Commissie voor het opzetten van TEF AI’s in een consortium met met instituten uit vijf andere EU-landen.

Eén van de voorwaarden voor deelname is dat iedere lidstaat cofinanciering regelt van een totaalbedrag van 5 miljoen euro. Dit bedrag wordt vanaf 2023 over een periode van vijf jaar betaald. In 2023 is hiervoor 1 miljoen euro beschikbaar. Het plaatsen van een TEF AI in Nederland maakt van het Erasmus MC een 'center of excellence' op het gebied van AI in de zorg. Vanuit het coalitieakkoord is 2,1 miljoen euro beschikbaar voor het op orde brengen van de randvoorwaarden voor standaardisatie gegevensuitwisseling.

Uit het personeelstekort digitaliseren

Om het tekort aan personeel aan te pakken wordt de komende jaren stevig ingezet op het aanpassen van werkprocessen, zowel in zorg, ondersteuning als in preventie. Daarvoor ziet VWS een grote rol voor de inzet van slimme toepassingen. VWS ondersteunt daartoe onder meer de innovatie en implementatie in het veld. Actiepunten voor het ministerie zijn het vergroten van kennis over digitale toepassingen bij burgers en professionals via het communicatietraject Zorg van Nu, het vergroten van de digitale vaardigheden en veranderkundige vaardigheden van professionals in het zorgveld en van toekomstig personeel in het zorgonderwijs, onder meer via digivaardigindezorg.nl.

In februari volgend jaar start de tweede slimme Zorgestafette georganiseerd voor patiënten/cliënten, mantelzorgers, professionals, zorgorganisaties, zorginkopers (zorgverzekeraar, zorgkantoor en gemeenten), werkgeversorganisaties, onderwijs en andere geïnteresseerden. Het doel hiervan is om kennis over mogelijkheden en de implementatie van en transformatie naar slimme zorg in die regio te versnellen en te bouwen aan regionale samenwerking.

Ook worden regio’s aan elkaar verbonden zodat er van elkaar geleerd wordt. Via zorgvoorinnoveren worden zorgorganisaties en innovatoren in de zorg onder andere via consultgesprekken en (digitale) innovatiecafé’s ondersteund bij het implementeren en opschalen van digitale toepassingen en de weg gewezen naar financiële ondersteuningsmogelijkheden voor opschalen.

VWS volgt de resultaten van het toepassen van het toetsingskader voor gezondheidsapp’s zodat mensen ondersteund worden bij de keuze in de wereld van betrouwbare gezondheidsinformatie en -apps. Voor 2023 voert het RIVM de e-healthmonitor uit om het gebruik van slimme zorg en de kansen en belemmeringen daarbij in beeld te brengen.

In 2023 wordt de pgo-gebruikersregeling voortgezet. Totaal is er in de begroting 2023 voor het programma Innovatie en zorgvernieuwing circa 6,3 miljoen euro gereserveerd voor opdrachten, waarvan 2 miljoen voor de pgo-gebruikersregeling. Daarmee worden de leveranciers in staat gesteld om goed functionerende pgo’s te ontwerpen en aan te bieden.

Expertisecentrum krijgt ruim 20 miljoen

Het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz) is het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de zorg faciliteert. Nictiz ondersteunt de zorgsector bij de efficiënte inzet van standaarden en informatie en analyseert ontwikkelingen in het gebruik van ICT in de zorg. In 2023 stelt VWS een bedrag van 9,5 miljoen euro beschikbaar voor de invulling van de coördinerende functie die Nictiz heeft bij de ontwikkeling van ICT- en informatie standaarden en als kenniscentrum bij het gebruik van deze standaarden. Daarnaast krijgt Nictiz in 2023 11,2 miljoen euro vanuit de coalitieakkoord-middelen voor standaardisatie van gegevensuitwisseling.