Finnen integreren mini-kwantumsysteem met krachtigste supercomputer in EU

Gisteren was het zo ver dat VTT aankondigde klaar te zijn met de integratie van de kwantumcomputer Helmi en de supercomputer Lumi. Dit rekenbeest is nu de op twee na krachtigste supercomputer ter wereld volgens de laatste halfjaarlijkse inventarisatie van de Supercomputer Top 500 uit juni dit jaar.

Het koppelen van Helmi (Fins voor parel) aan Lumi (Fins voor sneeuw) is de eerste stap in een reeks experimenten waarbij verschillende wetenschappelijke disciplines betrokken zijn.

Inzet op gecombineerde verwerking

Kwantumcomputers zijn naar mate de techniek volwassener wordt, vooral goed in het doen van bepaalde berekeningen, met name die waarbij massale parallelle verwerking een voordeel biedt. De meeste softwaresystemen bevatten echter veel meer code die beter op traditionele computers kan worden uitgevoerd. Daarom is al langer het streven om toe te werken naar een goede koppeling van de twee typen verwerkingsmethoden. Vergelijk het met hoe een CPU samenwerkt met een coprocessor zoals een GPU om bepaalde taken sneller uit te kunnen voeren.

De Finnen willen met de Helmi-Lumi-koppeling onderzoeken hoe die combinaties het beste werken. Helmi is een relatief kleine kwantumcomputeropstelling met maar vijf qubits. Ter vergelijking, IBM heeft al kwantumcomputersystemen beschikbaar met 127 qubits en werkt naar een systeem met 4158 qubits in 2025, signaleert The Register. Maar de Finse onderzoekers verwachten - als de koppeling succesvol werkt - al snel een systeem actief te kunnen hebben dat snel ontwikkelende weersituaties zoals orkanen en tsunami's veel vlotter en beter kan voorspellen dan met alleen de conventionele supercomputer Lumi mogelijk is.

De basis is gelegd

Tapio Ala-Nissilä, hoogleraar natuurkunde aan de universiteit van Aalto, zegt in de aankondiging dat zijn groep met deze stap de basis legt voor toekomstige grootschalige kwantumcomputinginfrastructuur. Aanvankelijk zal de combinatie vooral waarde hebben voor het trainen van onderzoekers en studenten bij het ontwerpen van nieuwe kwantumalgoritmen en gerelateerde technologie. Maar in een later stadium verwacht VTT het systeem ook beschikbaar te kunnen maken voor een groter publiek.