'Geen maatschappelijk belang bij onderzoek naar opensourcen van broncode gemeenten'

Het bedrijf Bloqzone diende op 8 november 2021 een klacht in bij de ACM over diverse gemeenten, die de software ID Contact beschikbaar stellen als open source. ID Contact is een innovatiepilot van de gemeenten Arnhem, Nijmegen en de Drechtsteden, waarmee een inwoner van een gemeente zich makkelijk en veilig kan identificeren op afstand en op betrouwbare wijze persoonsgegevens kan uitwisselen. De broncode van de software wordt open source gedeeld zodat andere bedrijven en gemeenten kunnen voortbouwen op het systeem.

Bloqzone ontwikkelde een vergelijkbare oplossing  en stelt dat de gemeenten oneerlijk concurreren met softwarebedrijven door de broncode gratis aan te bieden. Volgens het bedrijf rekenen de gemeenten de integrale kosten namelijk niet door aan de afnemers van het product, waardoor Bloqzone wordt benadeeld in zijn concurrentiepositie, aldus het bedrijf in zijn klacht. 

Maar de ACM ging daar niet in mee. In april vorig jaar maakte de toezichthouder bekend het onderzoek naar de zaak stop te zetten. "Het is overheidsbeleid dat broncodes van software die met overheidsgeld worden ontwikkeld, beschikbaar zijn voor iedereen (open source). Er ligt ook een wetsvoorstel in de Tweede Kamer dat dit gaat regelen. In dat wetsvoorstel wordt open source uitgezonderd van de Wet Markt & Overheid. Daarom besluit de ACM geen nader onderzoek te doen."

De ACM zegt daarnaast dat het een beperkte capaciteit heeft om onderzoeken te doen, wat betekent dat er prioriteiten gesteld moeten worden. Gezien het delen van de broncodes vermoedelijk weinig tot geen schadelijke effecten heeft voor de consumentenwelvaart, het doel van ID Contact juist is dat het voor iedereen bruikbaar is en optreden dus tegen het maatschappelijk belang dat de overheid nastreeft indruist, en handhaving vanwege de gewijzigde Wet Markt & Overheid waarschijnlijk slechts tijdelijk zou zijn, kreeg dit onderzoek geen prioriteit. 

ACM: bezwaar ongegrond

Bloqzone liet het daar niet bij zitten en tekende bezwaar aan. Maar volgens de ACM is dat bezwaar ongegrond, omdat optreden door de ACM niet in het maatschappelijk belang is. Het open source delen van broncode heeft namelijk veel maatschappelijke voordelen, waardoor er geen aanwijzingen zijn "dat de goede marktwerking in het geding is gekomen", aldus de toezichthouder. "Daarnaast zijn er geen aanwijzingen voor schadelijke gevolgen voor de consumentenwelvaart. Het is niet doeltreffend en doelmatig dat de ACM nader onderzoek doet en eventueel zou optreden tegen de gemeenten in kwestie."

Bloqzone kan nog tegen de beslissing in beroep bij de rechtbank. 

Update 6 januari: Er zijn meer argumenten waarom de ACM het onderzoek stopzette. Die zijn toegevoegd aan dit artikel.