Google, Coosto en minister Dekker genomineerd voor Big Brother Award

Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom organiseert ieder jaar de Big Brother Awards, waarbij de grootste privacyschender van het jaar een prijs krijgt. De winnaar wordt gekozen door het publiek. Dit jaar zijn er drie kandidaten, die volgens Bits of Freedom ieder op hun eigen manier de privacy van Nederlandse burgers hebben geschonden in 2019.

Google's gebrek aan transparantie

De meeste nominaties gingen dit jaar naar Google en dan ook nog eens om allerlei verschillende reden. De internetgigant wordt bijvoorbeeld verweten 'stiekem' te werken. Hoewel er meer bedrijven zijn die veel persoonsgegevens verzamelen - bijvoorbeeld Facebook - blijft Google daarmee veelal buiten de schijnwerper. 

Daarnaast wordt de ophef rondom het meeluisteren naar gesprekken die opgenomen zijn met Home-apparaten en de Assistant-app op mobiele telefoons aangehaald. Deze zomer werd duidelijk dat die opnames ook door menselijke werknemers van Google beluisterd worden, om de kunstmatige intelligentie te verbeteren. Dat stootte veel mensen tegen de borst, vooral omdat Google hier niet duidelijk over was in zijn algemene voorwaarden. 

Tot slot wordt bij diverse nominaties geklaagd dat het vrijwel onmogelijk is om bij Google weg te blijven, onder meer omdat veel e-mail via diensten van Google geopend wordt.

Algoritmes van Sander Dekker

De tweede nominatie is voor minister Sander Dekker van Rechtsbescherming. Hij krijgt zijn nominatie omdat hij de betaalprofielen van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) breder in wil zetten. Die profielen worden gebruikt om "wanbetalers op de juiste manier te bejegenen". 

Minister Dekker liet onderzoek doen naar een bredere toepassing van dergelijke profielen, om "maatschappelijk verantwoord" te kunnen incasseren. Volgens dat onderzoek zorgen de profielen echter voor "een ongebreidelde honger naar nog meer gegevens" en is privacy daarbij een sta-in-de-weg. Zo ligt het verzamelen van bepaalde informatie, zoals etnische achtergrond, erg gevoelig, zeker als niet uitgelegd wordt waarom die gegevens verzameld worden. 

Minister Dekker concludeerde vervolgens dat "de vertaling van een profiel naar een maatschappelijk verantwoorde incasso bevorderd moet worden", zonder dat hij aandacht besteedde aan de negatieve consequenties van een dergelijk systeem. Volgens Bits of Freedom negeert hij daarmee het maatschappelijke belang van privacy en is dat een nominatie waard.

Verzameldrift van Coosto

Coosto is de ontvanger van de derde nominatie. Dit is een Nederlands bedrijf dat openbare berichten en reacties op sociale media als Twitter, Facebook en LinkedIn verzamelt. Aan de hand daarvan geeft het suggesties over wat het beste moment is om een bericht te plaatsen, wat interessante doelgroepen zijn en hoe mensen op berichten reageren.

Het bedrijf, dat gegevens uit 200 landen en in 150 talen verzamelt, kan op basis van zijn collectie tot tien jaar terug in de tijd kijken, ook als een bericht op het sociale medium in kwestie al is verwijderd. 

Coosto krijgt zijn nominatie vooral vanwege zijn klanten. Het bedrijf levert zijn diensten namelijk onder meer aan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Nederlandse politie. Daardoor kunnen de organisaties berichten monitoren en uitvoerig analyseren, stelt Bits of Freedom. Bij andere bedrijven - waaronder Facebook en Twitter - leverde dat kritiek op, maar bij Coosto vooralsnog niet. Tot nu dus. 

Wie gaat winnen?

Nu de genomineerden bekend zijn, kan iedereen stemmen op de winnaar van zijn keuze. Dit kan vanaf vandaag via de website van de Big Brother Awards. Op 29 november wordt in TivoliVredenburg de winnaar bekend gemaakt.

Het publiek kan stemmen op de publieksprijs, maar bij de uitreiking worden ook twee andere prijzen bekendgemaakt. Het gaat om de Expertprijs en de Felipe Rodriguez Award voor één van de voorvechters van online privacy.