Internet is fout gelopen, oordeelt grondlegger

"Vijftig jaar geleden heb ik geholpen om het internet uit te vinden. Hoe is het zo fout gegaan?", vraagt professor Leonard Kleinrock zich af. De grondlegger van het wereldomspannende netwerk, in samenwerking met collega-wetenschappers Vint Cerf en Bob Kahn, uit zijn teleurstelling in een opinie-artikel in The Los Angeles Times. Aanleiding is het vijftigjarig bestaan van het internet, wat nu meer dan ooit zijn invloed doet gelden. En daarbij ook omstreden is, vooral door social media en geopolitieke 'aanvallen'.

2 letters en toen crash

Internetvader Kleinrock schrijft over het ontstaan van het internet, aan wetenschapsinstituut MIT in de jaren zestig. Een wereldberoemde organisatie die tegenwoordig ook omstreden is geworden. In zijn opiniestuk schetst Kleinrock de route die het internet qua ontwikkeling heeft genomen; vanaf het prille begin tot aan de huidige, door hem betreurde situatie. In zijn computerlab aan de UCLA (Universiteit van Californië in Los Angeles) wat de eerste node van het nieuwe netwerk zou worden. Vijftig jaar geleden, op 29 oktober 1969, is daar het bericht 'Lo' ontvangen als allereerste internetcommunicatie. De bedoeling was het woord 'login' door te sturen, maar na invoer van de eerste twee letters crashte het netwerk.

Gedurende de eerste vijfentwintig jaar van zijn bestaan is het internet enorm snel gegroeid, op organische wijze, zo memoreert Kleinrock. Daarbij zaten de gebruikersgemeenschap en de ontwikkelende gemeenschap van wetenschappers op één lijn; dezelfde positieve principes volgend. Rond 1994 kwam daar het klad in, poneert de internetvader. Het internet begon in rap tempo te veranderen toen dotcom-bedrijven online gingen, de netwerksnelheden enorm toenamen, en het World Wide Web een algemeen bekend en algemeen gebruikt fenomeen werd.

Wasmiddelreclame

Kleinrock noemt nog het kleine, maar veelbetekende moment van 12 april 1994 toen de allereerste spam-massamailing plaatsvond. De miraculeuze creatie van het internationale onderzoeksnetwerk met ongekende pracht voor computing was misbruikt voor de verzending van een schaamteloze advertentie voor wasmiddel. Vervolgens is de commercialisering van het internet snel gegaan, en is daarmee de motivatie en financiering voor nieuwe ontwikkelingen.

In de ogen van Kleinrock heeft deze fundamentele verandering ook geleid tot minder moonshots, minder samenwerking en meer concurrentie, meer vijandschap, en ook meer extremisme. Dat laatste is samen gegaan met de plotse mogelijkheid voor iedereen om op anonieme en goedkope wijze miljoenen mensen te bereiken. "We hadden onbedoeld de perfecte formule gecreëerd om de 'duistere zijde' als een virus over de hele wereld te laten gaan.

DoS-aanvallen, Stuxnet, balkanisering

Vandaag de dag is meer dan 50 procent van alle e-mail spam", stipt Kleinrock één van de nog kleinste problemen aan die momenteel het internet raken. Hij maakt zich grotere zorgen over DoS-aanvallen en botnetten die essentiële diensten waaronder kritieke financiële instellingen en essentiële infrastructuur kunnen lamleggen. De cyberoffensieve daden van nationale overheden vormen nog een probleemcategorie apart, waarbij Kleinrock de beruchte malware Stuxnet aanhaalt.

Verdere problemen zijn zaken als georganiseerde misdaad, witwassen, extremisten, en ondermijning van democratische instituten door AI, gezichtsherkenning, biometrie en andere geavanceerde technologieën. "De balkanisering van het internet is nu mogelijk met het opspringen van firewalls rond nationale netwerken." Tegengaan van deze grote en groeiende problemen is mogelijk, maar moeilijk. Kleinrock doet een algemene oproep aan betrokkenen om zich in te zetten: overheden, burgers, wetenschappers, en meer internetgebruikers. Wat tegenwoordig eigenlijk neerkomt op iederéén.