Kabinet ontvouwt werkagenda digitale samenleving

De vier thema’s vormen de kern van de werkagenda. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Digitalisering hoopt dat het kabinet daarmee de regie pakt op digitalisering. “Als coördinerend bewindspersoon wil ik onze kenmerkende Nederlandse waarden als veiligheid, democratie, zelfbeschikking, privacy en transparantie veiligstellen. Daarom zet ik in deze agenda in op digitale vaardigheden, de Id-wallet, het bestrijden van desinformatie en het reguleren van algoritmes”, aldus Van Huffelen.

Digitale geletterdheid wordt toegevoegd aan het curriculum voor basis- en voortgezet onderwijs, zodat leerlingen al vroeg beschikken over voldoende vaardigheden om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die digitalisering biedt. Ook komt er in elke arbeidsmarktregio laagdrempelig scholingsaanbod voor omscholers en schoolverlaters om gevorderde digitale vaardigheden met betrekking tot bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie (AI) te leren.

Het kabinet bouwt intussen ook aan een proefversie van publieke open source wallet, die in 2023 al moet werken. Daarmee loopt Nederland vooruit op het Europese raamwerk voor digitale kluizen (id-wallets). De Europese afspraken over deze id-wallets moeten per 2025 ingaan. In een id-wallet kan bijvoorbeeld een rijbewijs, diploma of verzekeringsgegevens worden opgeslagen.

Desinformatie bestrijden

Desinformatie bestrijden is een ander belangrijk punt in de agenda voor de komende jaren. Op basis van de onlangs in werking getreden Digital Services Act moeten online platformen worden gereguleerd en online consumentenbelangen nog beter worden beschermd. Door zelf publieke veilige alternatieven in te zetten en te stimuleren voor online platformen en diensten bij publieke instellingen moet desinformatie ook worden tegengegaan.

De regie op digitalisering wordt ook teruggepakt met een keurmerk algoritmes, waarmee burgers erop kunnen vertrouwen dat digitale systemen, waaronder algoritmes, aan publieke waarden voldoen en dat men begrijpt hoe deze werken. Een algoritmeregister moet algoritmes transparant maken. Op basis van de Europese AI Act worden bepaalde algoritmes verboden. “We verplichten dat algoritmes met een hoog risico voor mensen een soort keurmerk (CE-markering) krijgen en worden geregistreerd in een Europese database. Ook gaat de overheid mensenrechtentoetsen op algoritmes uitvoeren.”

Vijftal concrete doelen

De agenda heeft een vijftal concrete doelen gesteld. Zo moet iedereen mee kunnen doen in het digitale tijdperk. Waaronder ook de 2,5 miljoen mensen die nu niet voldoende digitaal vaardig zijn. Iedereen moet de digitale wereld vertrouwen, door onder meer privacy te waarborgen en discriminatie en desinformatie te voorkomen moet de online wereld veiliger worden. Burgers moeten regie houden over het digitale leven. Dit moet bereikt worden met een hoogwaardig identiteitsstelsel voor inloggen bij de overheid en meer transparantie door algoritmeregisters.

Daarnaast wil de overheid het vertrouwen terugwinnen door de eigen informatiehuishouding op orde te brengen voor de openbaarheid van bestuur.  Tot slot moet ook de digitale samenleving in het Caribisch deel van het koninkrijk worden verbeterd, tot naar een gelijkwaardig niveau als in Europees Nederland.

“Het kabinet kijkt over haar kabinetsperiode heen en richt haar blik vooruit op 2030. De werkagenda kent, met reden, grote ambities. In de realisatie zal met alle betrokkenen blijvend worden gezocht naar de juiste balans tussen ambitie en haalbaarheid, naast de opgaven waar nu al aan wordt gewerkt”, zo schrijft het kabinet.