Minister zet in op digitalisering zorg

In zijn brief schrijft minister Bruins over de gevolgen van achterblijvende digitalisering voor de zorgprocessen. Zo schetst de minister een beeld van "gebrekkige elektronische gegevensuitwisseling in de zorg".

Volgens de minister "worden hierdoor vermijdbare fouten gemaakt, moeten mensen steeds weer opnieuw hun verhaal vertellen, moeten zorgverleners gegevens telkens opnieuw intypen ten koste van de tijd voor patiënten en worden onderzoeken onnodig herhaald. Goede en tijdige informatie-uitwisseling met de patiënt en tussen zorgprofessionals onderling is nodig voor goede kwaliteit van zorg. Zorgverleners beschikken te vaak niet over de informatie die ze nodig hebben en zijn teveel tijd kwijt met faxen of het op DVD branden van gegevens", verklaart de minister.

'Tekortkomingen in eenheid'

De minister voorspelt dat het gladstrijken van deze plooien niet vanzelf zal gaan. Zo spreken volgens de minister "alle betrokken beroepsgroepen namelijk hun eigen taal en die talen moeten op elkaar worden afgestemd in alle mogelijke gegevensuitwisselingen. (...) Er zijn, kortom, tekortkomingen in eenheid van taal en in eenheid van techniek die moeten worden aangepakt om de elektronische gegevensuitwisseling te verbeteren."

De problematiek geeft de digitalisering prioriteit voor het Ministerie, dat een flinke som geld beschikbaar heeft gesteld om die eenheid in taal en techniek te realiseren. Voor de periode 2017-2022 wordt meer dan 400 miljoen euro beschikbaar gesteld door de overheid, wat is bedoeld voor versnellingsprogramma’s (de zogenaamde VIPP-regelingen voor Versnelling van de Informatie-uitwisseling tussen Patiënt en Professional) in onder meer de GGZ, ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra. 

Onderlinge gegevensuitwisseling

Zorgaanbieders zijn volgens de minister al druk bezig de uitwisseling van gegevens met de patiënt te verbeteren en het gebruik van de eigen gegevens door de patiënt te verhogen, maar dat kan volgens hem alleen als zorgprofessionals die gegevens zelf ook elektronisch registreren en elektronisch met elkaar uitwisselen. Ook daarom wil de minister de onderlinge elektronische gegevensuitwisseling versnellen. "Mijn ambitie is dat de gegevensuitwisseling in de zorg in Nederland in rap tempo volledig digitaliseert waardoor ook patiënten al hun eigen gegevens digitaal kunnen inzien en beheren. Met meer regie door de overheid dan tot nu toe, met meer tempo en met een wettelijke verplichting", schrijft minister Bruins.

Wettelijk verplichting

Met de wettelijke verplichting die nu wordt voorbereid, wil de minister zorgverleners en zorginstellingen verplichten tot digitale dossiervoering en tot elektronische gegevensuitwisseling.

Hierbij moeten zij voldoen aan voorschriften voor taal en techniek. De wettelijke verplichting zal stapsgewijs per gegevensuitwisseling worden ingevoerd. Dit zal plaatsvinden op twee "sporen", zoals de minister het noemt in zijn brief. Het ene spoor gaat over ‘welke’ gegevensuitwisselingen we willen digitaliseren. Het tweede spoor heeft betrekking op ‘hoe’ de digitale gegevensuitwisseling vervolgens moet plaats vinden.

AVG-proof

Waar met gegevens wordt gewerkt, komt de AVG nu eenmaal om de hoek kijken, en ook wat betreft dit soort wetgeving wil de minister spijkers met koppen slaan. Zo is voor de gewenste digitale uitwisseling op grond van de AVG in sommige gevallen toestemming nodig, maar niet altijd.

Zo is er in de WABvpz, de Wet Aanvullende Bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg, een artikel opgenomen die een bepaling (15a) bevat met daarin de verplichting voor het vragen van toestemming aan patiënten, alvorens een zorgaanbieder gegevens uit een patiëntendossier mag uitwisselen. De minister is hiervan op de hoogte en is van mening dat dit leidt tot onnodig veel oponthoud. Hij heeft de Tweede Kamer dan ook voorgesteld om de bepaling aan te passen. 

Voor de zomer zal de minister de Tweede Kamer in een volgende brief over elektronische gegevensuitwisseling in de zorg informeren over de definitieve 'roadmap' van zijn plannen, de stand van zaken van de wetgeving en over de programmatische aanpak waarmee hij het zorgveld zal ondersteunen om de komende jaren tot digitalisering te komen.