Datageletterdheid en datademocratisering moeten beter

Datademocratie is het vrijelijk beschikbaar stellen van data uit je bedrijfsprocessen aan iedereen in de organisatie. Dat hoeft niet per se te betekenen dat organisaties hun personeel toegang geven tot alle ruwe data in databases, het kan ook gaan om dashboards, tabellen en grafieken. Om data te begrijpen zoals het aan je gepresenteerd wordt, komt datageletterdheid om de hoek kijken. Dit is het vermogen om kritisch te kijken naar grafieken, tabellen en andere vormen van datavisualisaties, om er vervolgens de juiste conclusies uit te kunnen trekken. Alleen dan kan je data gebruiken om actie te ondernemen.

Gecombineerde mindset

Beide begrippen kun je dus niet los van elkaar zien. Je hebt datageletterdheid nodig om de data waar je door datademocratisering toegang toe hebt gekregen, te kunnen begrijpen. Andersom geldt natuurlijk ook dat als je geen toegang hebt tot data, er ook niets te interpreteren valt. Het is belangrijk dat je die twee mindsets als organisatie gecombineerd omarmt.

Hierbij kunnen organisaties worden ondersteund met speciale software om data te analyseren en gekwalificeerde experts om data goed te ordenen, analyseren en visualiseren. Niet iedereen wordt namelijk geboren als data-analist of vindt deze competentie even interessant. Bovendien heeft je personeel vaak helemaal geen tijd om die data eerst in een dashboard of andere visualisatie te stoppen, voordat ze conclusies kunnen trekken. Ze hebben namelijk al een drukke baan!

Omdat mensen geen zeeën van tijd willen steken in het verbeteren van hun dataskills werkt een datageletterdheidprogramma met heel veel aandacht voor details dus eerder averechts. Stem het programma af op verschillende doelgroepen en geef niet iedereen dezelfde training. Leer je collega’s alleen wat ze nodig hebben voor hun rol. Voor de een is dat interpreteren van data, voor de ander is dat bijvoorbeeld het visueel aantrekkelijk kunnen presenteren van data.

Vertrouwen

Als het gaat om datademocratisering is vertrouwen een belangrijke randvoorwaarde. Als organisatie zul je het vertrouwen moeten hebben in je medewerkers dat zij geen misbruik maken van de toegang tot data en dat ze de juiste dingen met die data doen. Staat datagedreven werken nog in de kinderschoenen, start dan met één betrouwbare dataset die je deelt met je organisatie. Dit werkt vaak als katalysator. Mensen zien in dat het gaat om nuttige informatie en krijgen vanzelf behoefte aan meer betrouwbare datasets.

Voor datageletterdheid is het belangrijk dat er steun is van het management. Laat zien wat je met data kunt en waarom het zo belangrijk is voor je organisatie. Ga op zoek naar rolmodellen en deel succesverhalen. Als de kennis en expertise op het gebied van data-analyse onder je personeel nog onvoldoende is, facilitair dan trainingen. Haal niet meteen alle toeters en bellen van stal. Mensen willen informatie graag herkennen. Stapje voor stapje voeg je meer visuele en analytische features toe, zodat medewerkers langzaam kunnen wennen.

Neem de tijd

Tot slot is het belangrijk dat data-analisten hun rapportages niet zomaar over de schutting gooien. Ze zullen goed de tijd moeten nemen om uit te leggen wat ze hebben gedaan, hoe het werkt, wat medewerkers ermee kunnen. Neem ruim de tijd om vragen te beantwoorden. Door je personeel bij de hand te nemen, vergroot je namelijk de bereidheid om daadwerkelijk met de data aan de slag te gaan. Dus, is er een nieuw dashboard? Laat iemand van de business het presenteren. Zij hebben vaak ervaring uit de eerste hand met het gebruik ervan en kunnen als geen ander vertellen hoe het hen helpt om hun werk beter, sneller of slimmer te doen.