De onverwachte waarde van het koffieapparaat

De vraag naar kantoorruimte blijft groeien en de vierkante meterprijs blijft stijgen; op Nederlandse toplocaties gaat het richting €500 per m2. Dit ondanks het feit dat vaste kantoorwerkplekken en een on-premise ICT-infrastructuur al lang niet meer de norm zijn. Ongetwijfeld zijn ook de gunstige economie en de behoefte aan flexkantoren debet aan de groei. Daar komt bij dat we ons werk nog steeds vanuit het zelfde fysieke kantoor verrichten; zij het tegenwoordig met een dagje thuis, flexkantoor of coffeeshop.

De vaste fysieke kantooromgeving biedt namelijk unieke voordelen die door velen nog zeer worden gewaardeerd. Je kunt werk en privé makkelijk scheiden en het vereenvoudigt face-2-face communicatie. Een fysiek kantoor versterkt bovendien de identificatie met de organisatie. Dit is belangrijk voor het werven en behouden van personeel in ‘the war for talent’.

Katalysator

Dat is niet alles. Juist nu het nieuwe werken het nieuwe normaal is, en mensen steeds vaker in virtuele teams op projectbasis en op afstand werken, laat onderzoek van Alex Pentland zien dat samenwerking in elkaars fysieke nabijheid een onbedoelde katalysator kan zijn voor nieuwe ideeën en oplossingen. Dit verschijnsel, ‘social serendipity’, werkt echter niet in een virtuele remote werkomgeving. Je kunt thuis nu eenmaal niet collega’s tijdens de koffiebreak in de ogen kijken, en, pratend over Ajax – Tottenham, door associaties per toeval op een slim idee komen.

Een virtueel kantoor en dito werkomgeving is niet aanstaande. De dominante kantoorvorm is voorlopig een mengvorm van fysiek kantoor met geoptimaliseerde ruimtevoering voor optimale prestaties. Werkplekdesign zal vooral inzetten op een betere balans tussen binnen en buiten, zitten en staan, inspanning en ontspanning, grijs en groen, licht en donker, kantoor en thuis, vast en mobiel. De virtuele werkplek is hierin een enabler die fysieke omgeving en werkprocessen ontkoppelt. De vorm, functie, performance en gebruikerservaring hiervan zullen nog sterk moeten worden verbeterd voordat complete virtuele organisaties een concurrent worden voor de vastgoedsector.

Vooralsnog zal bij de ontwikkeling van de virtuele werkomgeving de serendipiteit van het koffiezetapparaat en de uitstraling van de Zuid-As lastige hordes blijken te zijn; voor een Holodeck met een baristageur is het nog net iets te vroeg.