Een jaar na de Brexit: wat merkt de IT-wereld ervan?

Metropool Londen herbergt al jaren een bloeiende techsector die gekenmerkt wordt door vele startups, maar deze zucht onder de gevolgen van de Brexit. Zoals overal in Europa heerst er al jaren een flink tekort aan IT’ers. De Brexit heeft de zoektocht naar IT-talent nóg lastiger gemaakt dan die al was. Uit onderzoek in handen van The Guardian wordt duidelijk dat het aantal EU-inwoners op zoek naar werk in het Verenigd Koninkrijk sinds de Brexit met bijna met eenderde is teruggevallen.

Volgens het Britse IT-vakblad Computer Weekly, dat naar een onderzoeksrapport over 2021 verwijst, is het tekort aan werkzoekenden bij IT-recruiters goed te merken. De wervingsprocestijden zijn het afgelopen jaar aanzienlijk versneld. De periode tussen het ontvangen van een cv en het accepteren van een aanbod duurde vóór de Brexit enkele weken of zelfs maanden. Bij sommige vacatures duurt het nu nog slechts vijf tot zeven dagen voor een aanbod volgt.

Looninflatie

De naar hun Europese thuisland teruggekeerde IT’ers die nu niet vervangen worden door nieuwe aanwas, zorgt voor een ‘enorme looninflatie’. Volgens Computer Weekly leidt dit bij managers tot salarisstijgingen van ongeveer 59%, terwijl ook ontwerpers van gebruikersinterfaces en ervaring profiteren van loonsverhogingen van meer dan 50%. Het is veilig om te stellen dat IT’ers sinds de Brexit dus fors duurder zijn geworden voor werkgevers.

Over de race om IT-personeel klinken andere geluiden. CIO-specialist Lily Haake laat aan het Britse CIO.com weten dat Britse bedrijven elkaar de tent uitvechten om IT-talent, maar de Brexit zelf heeft volgens haar in praktische zin géén enorme negatieve gevolgen voor de -toch al- verstoorde markt. Het op punten gebaseerde immigratiesysteem en het minimuminkomen van £ 25.600 zorgt ervoor dat de meeste IT’ers wel in aanmerking komen onder de nieuwe immigratieregels. Haake ziet IT’ers sinds de Brexit wel het land verlaten, maar de grote uitdaging is vooral of het nog lukt om ook nieuw IT-talent uit andere landen binnen te halen. Volgens Haake is dit een uitdaging waar Britse CIO’s zich snel bewust van moeten worden.

Arbeidskaart

De Belgische HR-specialist Peoplesheres bracht in kaart aan welke nieuwe regels Britse en Europese werknemers moeten voldoen sinds de Brexit. Zo is er een zogeheten arbeidskaart nodig wanneer een werknemer meer dan 90 dagen in een van de gebieden komt te werken. Britse werknemers mogen maximaal een periode van 24 maanden in Europa gedetacheerd blijven. De Europese werkgever betaalt dan de sociale zekerheid aan Groot-Brittannië. Europese IT-werknemers die naar Groot-Brittannië vertrekken, moeten daarvoor een Skilled Worker-visum aanvragen. Daar zijn punten voor nodig die verdiend kunnen worden door aanbiedingen vanuit erkende werkgevers. ‘High-skilled jobs’, gespecialiseerde diploma’s, hoge salarissen en de Engelse taal machtig zijn leveren eveneens punten op.

Wie niet ‘gesponsord’ wordt door een erkende Britse werkgever zal vermoedelijk tegen hindernissen aanlopen, waarschuwt Peoplesheres. Wie aan de slag wil in de VK zal zich dus goed moeten voorbereiden. Andersom kunnen Britse IT’ers die in Europa vast werken en wonen dat blijven doen zonder al te veel papierwerk. Wel moeten werkgevers sinds januari 2021 kopieën van verblijfsdocumenten bijhouden in medewerkersdossiers.

Terwijl veel Europese IT’ers na de Brexit minder snel voor bedrijven uit de VK lijken te kiezen, hebben bedrijven zelf al voor de Brexit een afweging gemaakt. In 2019 kozen minimaal 99 ICT-gerelateerde bedrijven voor een verhuizing naar Nederland, waarbij de destijds naderende Brexit als een belangrijke oorzaak werd genoemd. Dat blijk uit navraag bij Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA). IT-bedrijven maken deel uit van in totaal zo’n 397 internationale bedrijven die naar Nederland verhuisden.  “Dat cijfer is ook afhankelijk van wat je allemaal tot IT rekent: van harde IT tot fintech en andere ‘digitale bedrijven’ binnen uiteenlopende sectoren”, stelt een woordvoerder tegen AG Connect. Bij IT-branchevereniging NLdigital zijn geen harde cijfers te vinden over het aantal IT-bedrijven dat vanuit Engeland naar Nederland is verhuisd.

Roaming

De invloed van de Brexit op werkgelegenheid is om diverse redenen fors te noemen, maar er zijn ook praktische zaken waarmee IT’ers mogelijk te maken hebben. Inmiddels veelbesproken zijn kosten van mobiel bellen en internetten in het Verenigd Koninkrijk. Sinds 2021 mogen telecomoperators tarieven voor roaming rekenen, oftewel het verbinden met een buitenlands netwerk. In zijn algemeenheid hebben aanbieders dit niet gedaan. Voor Europeanen heeft dit dus geen gevolgen. Voor Britten wel. Vodafone UK rekent bij goedkopere Britse abonnementen weer tarieven voor Britten die in EU-landen reizen. Nieuwe abonnees bij telecombedrijf EE moeten ook betalen. Volgens Tweakers brengen andere providers zoals O2 en Three sinds de Brexit geen extra kosten in rekening, maar verlaagden zij wel de limiet voor gratis dataverbruik.

Daarnaast mag de Britse overheid op IT-gebied flink aan de bak. Om de invoer vanuit de Europese Unie goed te regelen is het zaak om snel goede ICT-systemen in te richten die de controles kunnen versimpelen en de tijdrovende processen kunnen inkorten. Tot nu toe lijkt deze doelstelling allerminst geslaagd. Bloomberg meldde begin 2022 dat er diverse kinderziektes zijn gevonden in een nieuw ‘post-Brexit IT-systeem’ waarmee onder meer vrachtwagens worden gecontroleerd. Bronnen uit de logistiekwereld lieten aan het persbureau weten dat sommige vrachtwagens bijna drie dagen stil stonden vanwege technische problemen met het Goods Vehicles Movement System (GVMS), waarin invoerde producten uit de Europese Unie moet worden verwerkt. Het systeem werd op 1 januari gelanceerd en geldt als het eerste van een flink aantal nieuwe controlesystemen voor importgoederen uit de EU. Later dit jaar worden er nog meer geïntroduceerd. Vrachtwagenchauffeurs moeten informatie invoeren over de goederen, waarna ze een barcode krijgen die gescand moet worden. Enkele barcodes worden om onbekende redenen echter geweigerd. Soms lukt het chauffeurs vanwege storingen ook niet om informatie in GVMS in te voeren.

Storingen in de haven

Ook in Nederland zijn intussen diverse IT-systemen opgetuigd om problemen en vertragingen door de gevolgen van de Brexit voor logistiek tegen te gaan. Onder meer havenbedrijven Stena Line en Post-Kogeko hebben geïnvesteerd in een speciale ICT-afdeling. Volgens het AD waren na de aankondiging van de Brexit diverse havenbedrijven op zoek naar extra ICT’ers.

Branchevereniging NLdigital bracht tijdens de overgangsperiode in 2021 de gevolgen voor de regelgeving omtrent data tussen de Europese Unie (EU) en van het Verenigd Koninkrijk (VK) in kaart. Deze lijken vrijwel minimaal. De Europese Commissie nam in juni 2021 twee ‘adequaatheidsbesluiten’ voor het Verenigd Koninkrijk. Dit ging om de doorgifte van persoonsgegevens aan het VK en om een richtlijn voor gegevensbescherming bij rechtshandhaving. Deze moeten in lijn zijn met de geldende Europese privacywetten. “Met de besluiten geeft de Europese Commissie aan dat het VK een passend beschermingsniveau van de verwerking van persoonsgegevens waarborgt. Met organisaties gevestigd in het VK kunnen persoonsgegevens dus gewoon worden uitgewisseld.”

Tot slot zullen Britse IT’ers als gevolg van de Brexit mogelijk geen .eu-domeinnaam kunnen behouden, registreren of verlengen. IT’ers moeten volgens de Britse overheid eerst moeten controleren of ze in aanmerking komen om te zien of ze het .eu-domein kunnen registreren of verlengen. Dat kan niet wanneer een organisatie, bedrijf of onderneming alleen is gevestigd in het Verenigd Koninkrijk en niet in de EU. Wanneer iemand buiten de EU of de Europese Economische Ruimte (EER) woont en géén EU of EER-burger is, verliest hij zijn .eu-domein.