Slechts 40 seconden 'ingrijptijd' bij Boeing 737 MAX

Lion Air-vlucht 610 met 189 inzittenden stortte in oktober neer in de Javazee. Niemand overleefde de crash met het Boeing 737 MAX 8-vliegtuig. Onderzoekers gaan ervanuit dat een bepaalde sensor verkeerde data leverde, waarna het zogeheten MCAS-systeem automatisch ingreep om overtrek te voorkomen. Overtrek vergroot de invalshoek van de vliegtuigvleugel, waardoor de liftkracht afneemt en het vliegtuig zonder accuraat ingrijpen neerstort.

‘MCAS-systeem lastig uit te zetten’

Het MCAS-systeem vertrouwt op de data van één sensor en is bovendien niet foutvrij, zo is inmiddels duidelijk. In het geval van een fout, kunnen piloten het systeem uitschakelen en overgaan op de handmatige besturing. Dit lukte de Lion Air-piloten niet, en stukje bij beetje wordt duidelijk waarom. Volgens The New York Times hadden de piloten van de rampvlucht slechts veertig seconden om het systeem volledig uit te zetten. De piloten die de rampvlucht nabootsten in een simulator van Boeing, wisten volgens de Times niet helemaal hoe ‘machtig’ het MCAS-systeem was totdat ze er op deze manier mee in aanraking kwamen.

Tegenstrijdige sensordata

Piloten die de 737 MAX 8 mogen besturen, krijgen vooraf een beperkte training van het systeem. Dit gold ook voor de piloten van Lion Air-vlucht 610. Uit opnames van de zwarte band blijkt dat de crew in de minuten dat het vliegtuig hoogte verloor 24 keer op de knop drukte die het MCAS-systeem tijdelijk reset. Dit gaf ze iets meer tijd om het systeem volledig uit te schakelen. Ze wisten alleen niet hoe dat moest en werden verward door de tegenstrijde sensordata. Volgens Arstechnica hadden de piloten twee extra knoppen uit moeten schakelen en een stuur moeten draaien.

Op 10 maart crashte er opnieuw een Boeing 737 MAX 8, ditmaal in van Ethiopian Airlines. Hoewel het onderzoek nog in volle gang is en er geen conclusies worden getrokken, zijn er aanwijzingen dat dezelfde systeemfout een rol speelde. De crew nam tijdens de duikvlucht de handleiding van het systeem door in een poging achter te komen wat er aan de hand was – en hoe het probleem kon worden opgelost. De ceo van Ethiopian Airlines zegt tegen CNN dat de piloten getraind zijn in een simulator, maar dat ze niet konden trainen met het MCAS-systeem.

Na de twee crashes in korte tijd stelden veel landen een vliegverbod in voor de Boeing 737 MAX 8. Honderden toestellen staan nu al weken aan de grond.

Broodnodige software-update is in de maak

Boeing werkt ondertussen hard aan een software-update die een aantal problemen moet oplossen. De update introduceert onder andere een alert-functie die de piloten alarmeert als sensoren niet dezelfde informatie doorgeven. Het moet ook eenvoudiger en duidelijker worden om het MCAS-systeem uit te schakelen als piloten dit nodig achten. De vliegtuigbouwer verwacht dat de update eind april uitkomt. De Amerikaanse luchtvaartautoriteit zal de update eerst keuren. Boeing hoopt dat de MAX 8-vliegtuigen na het installeren van de update weer de lucht in mogen.