Het opvallendste nieuws volgens Michiel de van der Schueren

In reactie op de onthullingen van Edward Snowden is door een aantal burgerrechten organisaties het initiatief genomen om op 5 juni, precies een jaar na de eerste onthullingen, het gebruik van privacybeschermende maatregelen te promoten. Zowel ontwikkelaars als gebruikers worden opgeroepen privacybeschermende maatregelen te nemen om de massale surveillance door inlichtingendiensten onmogelijk te maken.

Dit initiatief staat niet op zichzelf. Zo stelt Richard Edelman, CEO van het gelijknamige bureau voor public-relations, in een interview deze week met McKinsey&Company, dat het vertrouwen in overheidsinstellingen en bedrijfsleven in de Westerse wereld op een historisch laagterecord is beland. Tegelijkertijd, zo toont zijn onderzoek aan, vragen burgers aan de overheid om meer regulering van allerlei takken van industrie.

Tegenstrijdig?

Zelfregulering door het bedrijfsleven, daar gelooft niemand meer in, aldus Edelman. Dat lijkt tegenstrijdig, maar dat is het niet. Burgers vertrouwen hun eigen overheid niet meer, maar diezelfde overheid is de enige instantie waar zij kunnen aankloppen om dingen zo te regelen, dat zij zelf het heft in handen kunnen nemen. De mensen vragen om mogelijkheden en middelen om hun gelijk te halen, hun recht te krijgen en hun privacy te behouden.

De ICT-industrie is in deze maatschappelijke ontwikkeling zowel ‘good guy’ als ‘bad guy’: we leveren de techniek, waarmee inlichtingendiensten kunnen tappen en data kunnen verzamelen, maar we leveren ook de diensten en producten, waarmee onze klanten diezelfde data kunnen beveiligen. We worden geacht samen te werken met overheden, opdat het gezag haar taken kan uitvoeren, maar we leveren ook de communicatie middelen en social media, waarmee de publieke opinie zich kan organiseren tot de vierde macht in de Trias Politica.

Om in die spagaat te bouwen aan het herstel van vertrouwen vergt niet alleen lenigheid en acrobatiek, maar met name een nieuwe manier van communiceren die aansluit bij de maatschappelijke realiteit, die eisen stelt aan transparantie, integriteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Willen de echte leiders in de ICT-industrie nu opstaan?