2024 beter voorbereid ingaan met tech
Temidden van economische zorgen, internationale onzekerheid, personeelstekorten - inclusief IT’ers - geniet tech nog altijd een verheven positie. Zonder het fundament van informatietechnologie kunnen organisaties immers niet goed functioneren. Bovendien zorgt kunstmatige intelligentie (AI) voor flinke veranderingen, nemen cybersecuritydreigingen niet af en blijft de aloude belofte van tech staan dat het nieuwe diensten, verdienmodellen en grotere efficiency kan realiseren.
- Lees ook: 12.000 nieuwe ICT-banen in 2024 verwacht
Shutterstock
Het valt niet te ontkennen: het afgelopen jaar stond in het teken van AI. Deels was 2023 gekenmerkt door hype, begonnen bij de AI-chatbot van OpenAI die eind 2022 ‘voor de massa’ is uitgekomen. Na het bekende ChatGPT zijn diverse andere generatieve AI’s (genAI’s) gevolgd; voor tekst, beeld, geluid, video en ook multimodale mogelijkheden. Deels was 2023 ook al gekenmerkt door relativering van de opgeklopte verwachtingen rond genAI.
Impact à la internet
Toch staan er voor 2024 weer veel AI-veranderingen op de agenda. Generatieve AI is volgens onderzoeksbureau Forrester “de meest impactvolle technologische vooruitgang sinds het internet”, aldus chief research officer Sharyn Leaver van Forrester. Zij heeft een eenvoudige boodschap voor organisaties: ga niet zitten wachten. De analist merkt op dat de initiële hype rond genAI aan het afnemen is en dat er nu een praktischere fase begint, wat haar collega Michele Goetz ook stelt.
GenAI is een rode draad door de reeks 2024-voorspellingen die Leaver en haar collega’s geven. Het overkoepelende advies is dan ook om experimenteren met genAI nú prioriteit te geven. Als je niet begonnen bent met bewegen op dit vlak, dan sta je al op achterstand, waarschuwt de Forrester-analist. “In 2024 zal perfect de vijand zijn van goed.” Het gaat om experimenteren, uitproberen, verkennen en natuurlijk daarvan leren. Dáár moet dan innovatie en vooruitgang uit voortkomen.
Experimenteer!
“We moedigen business leaders aan om genAI vanuit meerdere ingangen te benaderen”, schrijft de Amerikaanse topvrouw met een achtergrond in computerinformatiesystemen en in medische informatica. Ze geeft daarbij het ogenschijnlijk voor de hand liggende advies om niet alle eieren te leggen in het mandje van een enkele use case. De mogelijkheden van genAI zijn immers divers en welke toepassing voor welke organisatie het best uitpakt, is nog lang niet voor iedereen duidelijk.
Dus moet er geëxperimenteerd worden, raadt de analist aan. “En zoals met de meeste experimenten zullen sommige goed uitpakken en sommige niet. Dat is prima in deze vroege fases. Elk geschrapt plan plaveit de weg naar succes.” Want, zo stelt Forrester, genAI brengt verandering voor alle bedrijfsfuncties en alle sectoren. Dit geldt niet alleen voor het bedrijfsleven, maar ook voor overheden - groot en klein.
B2B-organisaties gaan genAI gebruiken voor het gidsen van productlanceringen, begint Leaver een opsomming. Reclamebureaus gaan het gebruiken om creativiteit op grote schaal te ontgrendelen. De betere, up-leveled contactcentra gaan effectievere resultaten geven voor zowel klanten als ook voor de klantenservicemedewerkers in die centra.
Meer dan alleen AI
Maar het is niet alleen genAI dat in 2024 de wereld vormgeeft en transformeert. Het macroeconomische plaatje kent ook woelingen, met name in Europa. Economische tegenslag, door bijvoorbeeld terugbetalingen van coronasteun en hogere energieprijzen, maar ook milieuzorgen, politieke verdeeldheid en verkiezingen zorgen voor veranderingen. Veel organisaties reageren op dit soort dynamiek met behoedzaamheid of zelfs op de rem trappen.
Zulke reacties kunnen uiteenlopen; van besparen op kosten en uitstellen van projecten (waaronder ook IT-projecten) tot het inperken van ambities en het schrappen van initiatieven of zelfs complete activiteiten. Bij dat alles speelt IT (of: ICT) een rol. Enerzijds als mogelijke facilitator voor besparingen door bijvoorbeeld een hogere mate te realiseren van efficiency of automatisering, bijvoorbeeld door AI-inzet. Anderzijds speelt IT een rol voor het afbouwen, ontvlechten en afstoten van zaken.
Bovendien is er ook in en rond de techwereld zelf meer aan de hand. Zo is er de aanhoudende dreiging van securityproblemen, specifiek cybercrime, die de hele bedrijfsvoering lam kan leggen. In 2022 is cybercriminaliteit al verder geprofessionaliseerd en in de loop van 2023 heeft zich dat doorgezet. Afgelopen jaar is het gevaar van ransomware - met zijn bewezen verdienmodel voor criminele organisaties - geëvolueerd van dubbele en driedubbele afpersing naar meervoudige afpersing.
Nieuwe cyberregulering
Hierbij komt ook wet- en regelgeving om de hoek kijken. Forrester-analist Leaver stipt de bepalende invloed daarvan aan. Afgelopen jaar is wel het besef geland dat de techwereld een ware lawine aan EU-cyberregels op zich af krijgt. Maar minder goed bekend is het feit dat de diverse nieuwe wetten vanuit de Europese Unie niet alleen techreuzen uit de Verenigde Staten gaan raken. Ook kleinere IT-organisaties en zelfs ‘gewone’ bedrijven en overheden, die IT slechts gebruiken, komen onder nieuwe regels te vallen.
Zo heeft cybersecuritywetgeving NIS2 (Network and Information Systems Directive) al een verreikende impact. Niet alleen aanbieders van kritieke infrastructuur zijn straks gebonden aan strengere regulering om hun ICT-beveiliging beter op orde te hebben. Deze herfst heeft de Rijksdienst Digitale Infrastructuur (RDI) een zelf-evaluatietool uitgebracht waarmee bedrijven kunnen inschatten of ze aan deze nieuwe regels moeten voldoen. De deadline voor nationale implementatie van de Europese NIS2-richtlijn ligt op 17 oktober 2024.
De klok tikt
Gemeenten zagen afgelopen voorzomer al in dat ze in de knel gaan komen. Koepelorganisatie VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) klopte toen bij het kabinet aan met het dringende verzoek gemeenten meer tijd en budget te geven voor het implementeren van NIS2. Er was toen nog iets meer dan een jaar voordat déze nieuwe cyberwet van kracht wordt en dat zou voor gemeenten te krap zijn.
Een andere nieuwe cyberwet is de DSA (Digital Services Act), die in eerste instantie geldt voor bedrijven die worden gedefinieerd als ‘zeer grote online platforms’. Dit omvat bijvoorbeeld de zoekmachine van techreus Google, maar ook dienst appstore (Google Play) voor Android, net zoals de App Store van Apple voor diens iOS. Plus socialplatformgiganten Facebook en Instagram (beide van Meta), maar ook reisplatform Booking.com en webshops Amazon en Zalando.
Terwijl sommige van die grote online platforms zich verzetten tegen hun inclusie voor de DSA, komen in tweede instantie ook kleinere partijen eronder te vallen. Voor hen volgen nog verplichtingen vanuit de DSA. Wat die inhouden, voor wie ze gelden en voor wie juist niet is afgelopen zomer al belicht in AG Connect.
Kansen niet laten verhullen
De marktverstoring door genAI, de businessbedreiging door cybercrime, de tegenwind door economische en politieke omslagen, plus het keurslijf van nieuwe cyberregulering kan een somber beeld voor 2024 schetsen. Maar die doorzettende plus opdoemende veranderingen kunnen ook juist kansen bieden. Kansen die met goede inzet van ICT zijn te grijpen.
Analist Leaver van Forrester spreekt moed in: “Terwijl je moet worstelen met deze dynamiek en risico’s, moet je die niet de spannende nieuwe mogelijkheden laten verhullen die op je af komen. Het is tijd om groot te denken en snel te bewegen. 2024 zal ‘business as we know it’ herdefiniëren.”
Forresters boodschap voor ICT-leiders komend jaar is dan ook om de rol van tech voor groei nieuw (of: meer) leven in te blazen. Daarbij is het met tech bestrijden van inefficiënte complexiteit (ook bij tech zelf!) cruciaal, aldus het gratis downloadbare overzichtsrapport ‘2024 Planning: Don’t Let Modest Budgets Create Complacency’.
Reacties
Om een reactie achter te laten is een account vereist.
Inloggen Word abonnee