50 jaar IT: Nooit een echte optimist geweest

Ik kreeg zelf pas te maken met de PC in de jaren negentig. In die tijd waren computers niet erg krachtig. De technologie, zoals Voice over IP, was nog in ontwikkeling en het internet stond nog in de kinderschoenen.

Ik werkte vanaf midden jaren negentig bij de elektronica-afdeling van V&D. En ik weet nog goed dat ik hand-held devices van Psion verkocht (voor 1499 gulden, met zwart-witschermpje).

Binnenzak

Mobiele telefoons waren alleen voor de early adopters. Ik stond er dan ook versteld van toen een collega van mij een mobiele telefoon uit z’n jasje haalde toen ik vertelde dat ik nog even naar huis moest bellen. Een telefoon in je binnenzak! Dit zijn maar een paar voorbeelden van geavanceerde technologieën in de jaren negentig die nog niet wijdverspreid waren: het internet, mobiele telefonie en hand-held devices. Ik dacht altijd dat het zo’n vaart niet zou lopen met de adoptie van dat soort dingen. Het is nu duidelijk dat ik er volkomen naast zat.

Sindsdien (de afgelopen twintig jaar) zijn er enorm veel nieuwe technologische ontwikkelingen geweest. In 2008 hoorde ik voor het eerst over Twitter, een soort ultrakorte blog. Wie gaat dát nu gebruiken? Zelfrijdende auto’s? Mooie toekomstdromen! Cryptocurrencies zoals Bitcoin? Dat wordt nooit wat! Uber en AirBnB? Je raadt het al: zo’n vaart zal het toch niet lopen?

Dramatisch

De gevolgen van deze trends op onze samenleving zijn dramatisch geweest, zowel positief als negatief. Met hand-held devices zijn we constant in contact met collega’s en de werkgever. De werkweek van 9 tot 5 is toegenomen met alle uren van de dag dat we wakker zijn. En blijkbaar hebben kinderen van 4 jaar tegenwoordig ook al een mobiele telefoon nodig. Het mobieltje is het moderne equivalent van de Nike-schoenen van twintig jaar geleden. Als je ze niet hebt, dan ben je niet cool. Tegelijkertijd ben ik bezorgd over kinderen die meer rekenkracht in hun broekzak hebben dan de computer die de Space Shuttle lanceerde. Bovendien kunnen kinderen elkaar nu ook buiten schooluren cyberpesten.

Paard van Troje

Wie kent niet George Orwell’s boek 1984? Een aanrader. De voorspellingen waren, zo dacht ik, nogal vergezocht: Big Brother die iedereen in de gaten houdt met grote schermen in elke kamer, uitgerust met microfoons. Destijds slechts een pessimistisch beeld van de toekomst, maar de ironie is dat Orwell er niet zo ver naast zat. Samsung tv’s ‘luisteren mee’. Of heb je misschien een Alexa thuis staan die voortdurend naar je commando’s (en wellicht ook alle andere gesprekken) luistert? De technologie is fantastisch, maar deze apparaten doen mij denken aan een Paard van Troje.

De samenleving went maar langzaam aan nieuwe trends

Ik ben nooit een echte optimist geweest (hoe ouder ik word, hoe optimistischer, gelukkig), maar de razendsnelle technologische ontwikkelingen zijn erg zorgwekkend zonder bijbehorende educatie en begrip van hun impact op mensen en de samenleving als geheel. Als ik één les heb geleerd van mijn naïviteit jegens de trends in technologische vooruitgang, dan is het wel dat mijn aanname dat het ‘zo’n vaart niet zal lopen’ volkomen misplaatst is.

De samenleving went maar langzaam aan de telkens nieuwe trends. Wie had gedacht dat een tweet van 140 karakters (of minder) zou kunnen leiden tot het verliezen van je baan (http://emgn.com/entertainment/12-tweets-that-got-people-fired-from-thei…)? Nieuwe normen en waarden met betrekking tot hoe je met mensen omgaat in de digitale wereld, ontstaan maar langzaam. Vooral kinderen moeten gewezen worden op de gevaren van het internet en draagbare communicatiemiddelen.