Is een enterprisearchitect nog nodig?

Door de toename van complexe bedrijfsprocessen en IT-systemen, die vragen om een pragmatischere aanpak, ontstaat tussen beide rollen een steeds grotere kloof.

Laten we eerst kijken hoe die tweedeling ooit is ontstaan. Het vak van enterprisearchitect is van oorsprong een discipline die voortkomt uit de informatiearchitectuur. Een typische informatiearchitect houdt zich bezig met de vraag: hoe beheren we de informatie binnen de organisatie en hoe zorgen we ervoor dat de kwaliteit van de informatie op peil blijft?

De rol van een enterprisearchitect is echter breder en meer toegespitst op het IT-landschap. Het IT-landschap speelt nu eenmaal een steeds grotere rol in de informatievoorziening binnen een organisatie en is onlosmakelijk verbonden met een efficiënte bedrijfsvoering. De enterprisearchitect houdt zich dan ook bezig met de vraag: hoe zorgen we ervoor dat de strategische doelstellingen van de organisatie worden doorvertaald in de organisatiestructuur en het IT-landschap?

Complex

Een enterprisearchitect heeft van oudsher dus eigenlijk een typische governancerol: het bewaken van de complexiteit van de IT-architectuur en het tegengaan van wildgroei. Daarnaast werden ook de IT-systemen zelf steeds groter en complexer. Om er zeker van te zijn dat systemen flexibel genoeg waren en onderhouden konden worden, bleek het geen overbodige luxe dat iemand overzicht hield over alle functionele onderdelen van het systeem. Hierbij ontstond de rol van de solutionarchitect.

De solutionarchitect, is vooral bezig met projecten in het hier en nu. Zijn horizon beperkt zich vooral tot de volgende milestone; wat moeten we dan opleveren? Solutionarchitecten zijn daarom vaak meer pragmatisch ingesteld en kijken naar de architectuur van de solution en niet zozeer naar de enterprise als geheel.

Verschuiving

De laatste jaren heeft er een verschuiving plaatsgevonden. Allereerst is de horizon van zowel de enterprise- als de solutionarchitect een stuk dichterbij gekomen. Waar enterprisearchitecten vroeger het liefst vijf jaar vooruitkeken, is het tegenwoordig hooguit een jaar of twee, doordat er zoveel verandert in korte tijd. Solutionarchitecten leefden vroeger toe naar het eerstvolgende releasemoment, dat nog een half jaar weg was. Door de agile manier van werken en continuous delivery vindt de volgende release nu plaats binnen twee weken.

Deze nieuwe werkelijkheid heeft ervoor gezorgd dat de enterprisearchitect het lastiger heeft gekregen om zijn oorspronkelijke taak te realiseren. Waar hij vroeger nog tijd genoeg had om een roadmap op te tekenen, een projectplanning op te stellen en de board daarvan te overtuigen, wordt dit proces tegenwoordig al gauw ingehaald door de werkelijkheid. Tegen de tijd dat plannen zo ver zijn uitgewerkt dat ze in de praktijk kunnen worden toegepast, bestaat het systeem wellicht al niet eens meer.

Ja!

Is de enterprisearchitect dan nog wel nodig? Het antwoord daarop is ontegenzeggelijk ‘ja’. Deze strategische rol is zelfs belangrijker dan ooit. Om in het huidige IT-landschap te kunnen functioneren, zal de enterprisearchitect zich wel moeten aanpassen aan de nieuwe (agile) werkelijkheid. Tegelijkertijd kan dat ook gevraagd worden van de solutionarchitect, die net zo goed een handreiking zal moeten doen.