Minister van ICT? Beter van niet!

Het pleidooi klinkt best plausibel. ICT heeft de afgelopen ­decennia ingrijpende veranderingen ­bewerkstelligd in ons leven en werken, en zal dat nog decennia blijven doen. Tezelfdertijd bewijzen de meeste politici hooguit lippendienst aan het belang van ICT. Maar toch is het geen goed idee.

Om te beginnen zijn de argumenten vóór niet al te stevig. Op basis van het belang van de activiteit zou je ook kunnen pleiten voor een ministerie van Elektriciteit (want zonder elektriciteit geen ICT, immers). Of van Marketing, want is niet alles marketing, tegenwoordig?

Bij de externe, sociaal-economische missie die de minister zou moeten krijgen, doet zich meteen de vraag voor hoe zijn opdracht zich gaat verhouden tot de portefeuilles van collega’s. Op de terreinen die zij behartigen is ICT immers ook cruciaal. De minister van ICT zal al snel de minister van ongewenste bemoeienis gevonden worden. Directeur Lotte de Bruijn van Nederland ICT verwoordde dat eerder dit jaar mooi met: “De benoeming van een minister van ICT staat eigenlijk haaks op de essentie van ICT. ICT is namelijk voor alle beleidsterreinen ­relevant. Een minister van ICT is dan ­bijna minister van bijna alles. Die zou je misschien beter meteen premier kunnen maken.”

Bij de (overheids)bedrijfsinterne missie zou verbijzondering van de ICT-functie indruisen tegen de trend die nieuw elan heeft gebracht in systeemontwikkeling. Bij agile software-ontwikkeling intensiveren IT en de business de betrekkingen juist om in nauwe samenwerking sneller betere systemen te realiseren. Een apart ministerie van ICT zal die samenwerking bij de overheid niet soepeler doen verlopen en brengt de leidinggevenden van andere ministeries ongetwijfeld zwaar in verleiding om hun verantwoordelijkheid voor een als moeilijk ervaren dossier af te schuiven op de aangewezen minister.

Een simpele oplossing voor het probleem waar Van der Zant terecht op wijst, is er niet. Creatievere, meer gedreven omgang met ICT zal gedragen moeten worden door alle ministeries. Bootcamps en heidesessies voor politici en met name ook de toppen van het ambtelijk apparaat zullen daar meer aan bijdragen dan een ‘lonesome cowboy’ als minister van ICT.