Zo geef je duurzaam programmeerles op school

Geweldig nieuws natuurlijk voor ons als ICT'ers toch? Alle kinderen mogen straks kennismaken met onze discipline. Maar, de vraag dient zich aan hoe dit straks moet! Er zijn niet genoeg informaticadocenten voor het middelbaar onderwijs – zie het FD van de afgelopen maand – en meesters en juffen die kunnen programmeren zijn op dit moment ook nog ver te zoeken.

Daarom zien wij op veel scholen gastdocenten; vaak IT-moeders en -vaders die een middagje wat over programmeren komen uitleggen. Probleem opgelost dus? Het klinkt heel erg leuk, maar we horen veel klachten van IT-ouders dat er vervolgens op school niet zoveel mee wordt gedaan.

Het is dan makkelijk om de schuld bij school te leggen, maar, pakken we het eigenlijk wel zo handig aan als gastlessen?

Misschien niet. IT'ers focussen zich vaak op de ‘lol’ van programmeren. Gaaf, spelletjes maken, robots knutselen enzovoorts. Echt tof? Nou, zeker niet voor alle leerlingen. Als je nog nooit een spelletje hebt gedaan omdat je ouders geen geld hebben voor een spelcomputer, dan herken je de context niet. En, eerlijk is eerlijk, games die veel kinderen thuis hebben, zijn veel mooier en beter dan wat een kind in Scratch maakt. Dat kan soms ook demotiveren! Bovendien, we weten dat meisjes en kinderen uit lage socio-economische klassen graag dingen doen om de wereld beter te maken. Dat doe je (meestal) niet met een game.

Ook meesters en vooral juffen (88% van leerkrachten op het basisonderwijs is vrouw) herkennen die lol niet. Ze zijn niet opgegroeid met spelletjes en weten niet waarom het leuk is, en zeker niet waarom het zinvol is.

Wat dan wel? Nou, programmeerlessen die aansluiten op waar de klas mee bezig is. Doen jullie de tafels? Dan maken we een programma met een kat die de tafels voorleest. Aan het oefenen met graden en hoeken? Dan doen we een tekenprogramma. Zo ziet de leerkracht het nut er wel van in en is er een kans dat ze er nog eens mee aan de slag willen.

Wat ook werkt, is meer klassikaal werken. De eerste neiging, ook die van mij toen ik pas net op scholen kwam, is om leerlingen meteen achter de laptops te zetten en ze lekker te laten ‘aanklooien’. Maar uit onderzoek blijkt steeds weer: uitleggen en oefenen heeft een veel hoger leerrendement dan zelf uitvogelen.

Elke school heeft een digibord en je kunt dus prima klassikaal laten zien wat er kan, waarbij je kinderen laat meedenken en doen. Dat is een lesvorm die de leerkracht ook (her)kent en dan denkt: dat zou ik ook wel kunnen.