'AI maakt kwaliteit bij banen belangrijker dan kwantiteit'

Voor het rapport zijn onder meer de CEO's en directeuren van Schneider Electric, FrieslandCampina en Nokia geïnterviewd. Zij geven langs deze weg in wezen vijf actiepunten voor zakelijk leiders; hun collega's wereldwijd. Aan de hand van deze actiepunten moet toegewerkt worden naar een 'levendig, toekomstbestendig, duurzaam en inclusief groeimodel', aldus Xynteo.

Versus somber toekomstbeeld

Eén van die actiepunten draait dus om de toekomst van werk. Diverse andere onderzoeken hebben al een zorgwekkende toekomst geschetst: waarin banen verdwijnen als gevolg van automatisering, kunstmatige intelligentie (AI) en andere technologische vooruitgang. Maar zo simpel is het niet, stelt het nu gepubliceerde rapport van Xynteo. Hoe de toekomst van werk er echt uit komt te zien, hangt af van de zakelijk leiders.

Eerder technologische ontwikkelingen met vergelijkbare impact hebben vroeger namelijk ook al angst veroorzaakt voor het verlies van banen. Later bleken deze veranderingen echter nieuwe banen te creëren. Kijk bijvoorbeeld naar de textielindustrie die met machines handwerk kon vervangen. Daar ontstonden nieuwe banen om die machines te onderhouden, te maken en te programmeren.

Kwaliteit wordt belangrijker

In de toekomst verdwijnen banen dus niet per sé, maar is er wel een mogelijke mismatch tussen vaardigheden van de huidige werknemers en het soort werk wat nodig is voor een AI-gedreven economie. Een voormalig belastingadviseur kan immers niet direct aan de slag als programmeur.

Het rapport stelt dan ook dat bedrijven en overheden nu al maatregelen kunnen nemen om de sociale en economische voordelen van automatisering te beschermen, terwijl de impact voor de 'verliezers' - dus de mensen die hun baan of loon verliezen - geminimaliseerd wordt.

Zo kan er een loonverzekering ingesteld worden: een compensatie voor werknemers die voor een lager salaris moeten gaan werken. Daarnaast adviseert het rapport om te investeren in een niet-exclusieve, kortstondige relatie tussen werkgevers en werknemers, zodat de gehele werkende samenleving als een gedeelde resource gezien kan worden.

De kwaliteit van vaardigheden wordt zo als geheel bewaakt. En volgens de geïnterviewde CEO's wordt de kwaliteit van banen in de toekomst belangrijker dan kwantiteit.

Datagebruik en vertrouwen

Een ander probleem waar bedrijven tegen aanlopen, is het gebrek aan vertrouwen als het om data gaat. Meer dan de helft (52 procent) van de mensen denkt bijvoorbeeld dat er wijdverspreide corruptie is bij bedrijven, wat zijn oorzaak vindt in schandalen als bijvoorbeeld dat van Facebook en Cambridge Analytica. Daarnaast hebben consumenten het gevoel dat ze uitgebuit worden, waarbij hun identiteit omgezet wordt in geld dat ze nooit zien.

De CEO's en directeuren in het rapport raden bedrijven op dit gebied aan om hun voordeel te doen met de privacywet AVG. Die wet kan Europeanen namelijk een voorsprong geven als het gaat om het opzetten van winstgevende bedrijfsmodellen in een markt waarin consumenten voorzichtiger omspringen met hun data en de macht willen hebben over wie hun data mag en kan gebruiken.

Opener, maar niet onveiliger

Ook raadt het rapport aan om opener te zijn als het om data gaat. Nu wordt het nog in silos verzameld, waardoor de volledige waarde niet benut kan worden. Dankzij nieuwe Europese regels kunnen banken bijvoorbeeld geen eigenaar meer zijn van financiële data van Europese burgers.

"Dat is een fantastisch voorbeeld van 28 landen die samenwerken om te zeggen dat ze in innovatie en concurrentie geloven", aldus chief product officer Michael Miebach van Mastercard over die nieuwe Europese regels voor de financiële sector. Deze nieuwe openheid gaat niet ten koste van security en veiligheid, zo bezweert de topman van het creditcardbedrijf.