VVD, CDA en D66 steggelen over externe ICT

Kamerlid Middendorp van de VVD heeft eerder deze week een motie ingediend om de regering aan te zetten tot experimenteren met een kleine groep van externe ICT-experts. Dit experiment zou dan zijn de volledige verzorging van een automatiseringsproject van en bij de overheid. De keuze voor het ICT-project zou dan aan het ministerie zijn, waarna de externen binnen een bepaalde tijd met concrete voorstellen moeten komen voor de opzet en uitvoering van dit geselecteerde project.

Afhankelijkheid

Direct na de formele indiening tijdens het plenaire debat in de Tweede Kamer afgelopen woensdag is D66 met een tegenwerping gekomen. “Mijn fractie is van mening dat die kennis bij voorkeur niet extern, maar intern aanwezig moet zijn”, reageert Kamerlid Monica den Boer. Zij merkt op dat het Rijk “soms te afhankelijk is van expertise van externen en tevens dat er nog te weinig aanwas van nieuwe ICT'ers is uit het hoger onderwijs.”

Den Boer wijst staatssecretaris Knops erop dat hij tijdens het Algemeen Overleg (AO) al heeft gesteld dat dit beter moet. Daartoe is er een Plan van Aanpak Versterking HR ICT Rijksdienst, maar dat heeft volgens Den Boer nog te weinig concrete resultaten opgeleverd. “De exacte invulling van veel punten van het plan laat nog op zich wachten.” De D66-politica vraagt de staatssecretaris om verduidelijking hoe hij dit gaat aanpakken.

Erkenning en ontwijking?

Staatssecretaris Knops komt hierna in eerste instantie met een reactie op de VVD-motie voor experimenteren met ICT-experts van buiten. “De heer Middendorp begon zojuist zijn verhaal met te vertellen dat het heel belangrijk is dat wij goede contacten hebben met de mensen buiten de overheid. Laat dat nu precies hetgeen zijn waar ik mee bezig ben”, stelt de bewindsman.

Hierbij zegt hij ook de Tweede Kamer uit te nodigen om goede contacten met externen te hebben, omdat “de overheid veel kan leren van de wereld buiten haar”. Deze schijnbare erkenning van de VVD-motie wordt echter gevolgd door een tegenwerping. “Het is natuurlijk wel zaak om kaf en koren te scheiden, want er zijn heel veel zelfbenoemde ICT-experts en er zijn heel veel mensen die er echt verstand van hebben.”

Knops stelt dat hij druk doende is om te luisteren en kijken naar ICT-kennis buiten de overheid. “Ik spreek met veel mensen. Ik ben bij Startup in Residence in Amsterdam geweest. Ik heb met StartupDelta gesproken. Ik spreek met ondernemers die actief zijn op het gebied van de digitale overheid. Ik moet zeggen: hoe meer mensen je spreekt, hoe meer het beeld groeit van wat de kansen en mogelijkheden zijn. En die zijn immens.”

‘Niet nodig’

Concreet terugkomend op het ingediende verzoek van Kamerlid Middendorp verklaart de staatssecretaris dat die VVD-motie eigenlijk niet nodig is. “U moet het zo zien: er loopt een aantal projecten. Bij al die projecten heb ik natuurlijk gesprekken met allerlei mensen. Ik doe eigenlijk al wat de heer Middendorp vraagt.”

Deze uitleg wordt kracht bijgezet met een harder klinkende afwijzing: “Ik ga ook geen apart plan maken dat specifiek wordt toegewezen en waarbij experts dan een rol zouden krijgen. Ik heb nu binnen het ministerie zelf een aanzet gegeven door een club van mensen vrij te maken die zich specifiek gaan richten op de contacten met buiten.”

Eigen interpretatie

Vervolgens vervaagt het debat doordat Knops een eigen interpretatie van de motie geeft: een concreet plan is niet nodig, maar toetsing met kennis van buiten wil hij wel toezeggen. “Dat kan de ene keer zijn in de vorm van een klankbordgroep. De andere keer kan dat zijn op basis van informele contacten.”

“Als ik de motie zo mag lezen als ik deze nu duid, zou ik de motie kunnen overnemen. Maar dan zeg ik erbij dat het niet zo moet zijn dat de heer Middendorp mij aanspreekt op het feit dat ik met een plan moet komen hoe ik dat ga doen. Ik zou bijna zeggen: papier hebben wij genoeg. Het gaat er nu om, plannen tot uitvoering te brengen.”

Kamerlid Middendorp reageert hier afwijzend op: de vrije interpretatie door Knops strookt volgens de motie-indiener niet met wat zijn voorstel beoogt. De staatssecretaris is het daar weer niet mee eens en claimt dat wat hij nu toezegging veel verder gaat dan wat de VVD-politicus vraagt in zijn motie. Knops wil in zijn eigen interpretatie de motie wel overnemen, maar in de door Middelkoop bedoelde uitleg echter niet.

Meer interne ICT'ers

In reactie op de verduidelijkingsvraag van D66-politica Den Boer komt staatssecretaris Knops nog met de reactie dat de minister van Binnenlandse Zaken hierover gaat en dat er voor de zomer duidelijkheid komt. “Ik heb eerder al toegezegd dat ik mijn Agenda Digitalisering en ook de governance van de digitalisering voor de zomer aan de Kamer doe toekomen. Daar komen dat soort elementen ook in terug.”

“Heel specifiek ten aanzien van ICT-experts binnen het Rijk: dat is de portefeuille van de minister. Het loopt soms een beetje door elkaar, maar in dit geval is het de portefeuille van de minister.” Knops verwijst naar het plan van aanpak dat minister Kajsa Ollongren heeft gemaakt om meer ICT-experts binnen te halen bij de overheid. Dit betreft dus interne ICT’ers. De motie-Middendorp voor extere ICT’ers wordt formeel aanstaande dinsdag in stemming genomen.