Kort en lang

Met andere woorden, informatieprofessionals maken technologie en helpen bij het implementeren van deze technologie. Ze zijn zowel makers als gebruikers als opleiders. Ze faciliteren andere mensen en organisaties in toegang tot informatie. Mensen staan dan ook centraal voor de beroepsorganisatie: Zij moeten staande blijven in de opeenvolgende disruptieve golven in de maatschappij, en de maatschappelijke gevolgen en ethische impact daarvan.

Informatieprofessionals zijn zowel makers als gebruikers als opleiders

Een mogelijk kort antwoord op de vraag is eenvoudigweg een verwijzing naar de gedramatiseerde film van de BBC over de brexit. Mocht u die (nog gaan) zien, dan weet u op welke manier onze informatiemaatschappij op dit moment werkt. En welke rol wij als informatieprofessionals daarin hebben.

Er zijn ook langere antwoorden. Neem het voorbeeld geïnspireerd op Alex Pentland, ‘de’ MIT-professor die zich richt op de toepassing van big data. Een van de grote opgaven die hij ziet voor de samenleving, is het leren begrijpen van gemeenschappen. Aan de hand van de vele data die wij als mensen overal achterlaten, kan dat steeds beter. In zijn visie werkt het marktmechanisme niet meer, zijn economische paradigma’s achterhaald, en moeten we toe naar een nieuwe wereld waarin we aan de hand van sociale fysica nieuwe patronen beschrijven en implementeren. Patronen die statistische regelmatigheden beschrijven van de samenleving, en die je dus kunt implementeren in die samenleving.

Pentland kan ideeënstromen van mensen in kaart brengen en helpen vormen. Dat kan omdat we zo veel meer meten en weten, en dus ook veel sneller goede ideeën kunnen identificeren. En deze ideeën kunnen dan collectief uitgevoerd worden. Data worden ons zenuwstelsel; samen komen we terecht in een levend ‘lab’: de samenleving als een groot netwerk. Waar veel mensen samenkomen, bijvoorbeeld in steden, kunnen deze netwerken snel ontstaan.

Data worden ons zenuwstelsel

Dit zijn beelden die ook terugkomen in rapporten van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Dat verklaart in zijn studies dat het huis van Thorbecke afbrokkelt, en daarvoor in de plaats een vernetwerkte samenleving ontstaat.

Overheden worden gelijkwaardig aan elkaar en werken samen met burgerinitiatieven of publiek-private samenwerkingsverbanden. Aan de wetgever wordt niet meer gevraagd om meer regels, of het uitwerken van politieke compromissen in onuitvoerbare wetteksten. Aan de wetgever wordt gevraagd om samenwerking te faciliteren, objecten in een deeleconomie te belasten en een basisinkomen in te stellen.

De grote vraag is natuurlijk of netwerken ook harmonie en menselijke waardigheid kunnen waarborgen. Zeker als we keuzes door data-analyses laten sturen – zelfs als patronen die wij via onze data laten zien statistisch gezien het beste voor de mensheid blijken te zijn.

Ik zeg u: de informatieprofessional is harder nodig dan menigeen nu nog denkt!