'AI-hype nu is als de tulpenmanie'

"Bij kunstmatige intelligentie zie je mechanismen aan het werk die doen denken aan wat er in jouw land een paar eeuwen terug is gebeurd", vertelt Sterling aan het Financieel Dagblad (FD). Is dat dan de bouw van dijken en waterwerken, reageert de interviewer van het FD? Nee, het is "de tulpenmanie!". De gekte die in de zeventiende eeuw Nederland op z'n kop zette, vooral qua beleggingen en investeringen.

Lijkt spannend

Naast de door Sterling aangestipte verwarring (of: wildgroei) qua de definitie van AI speelt er volgens hem nog een enorme hype op sociale media mee. Die factoren leveren bij elkaar opgeteld een fenomeen op "dat heel spannend lijkt, maar het niveau van een rage nooit is ontstegen", oordeelt de futuroloog, die ook consultancywerk doet voor bijvoorbeeld Google.

"Terwijl we allemaal zitten te wachten op grote ideeën die miljarden gaan opleveren, krijgen we alleen maar ophef, weinig anders." De schrijver die al in de jaren tachtig doorbrak met boeken in het SF-subgenre cyberpunk heeft ook al tientallen jaren de tech- en hackerswereld doorgrond. Zo heeft hij begin jaren negentig - nog vóór de doorbraak van het internet bij het brede publiek - geschreven over de hackerscultuur en overheidsbestrijding daarvan. Zijn invloedrijke boek 'The Hacker Crackdown: Law and Disorder on the Electronic Frontier' is toen ook als freeware online uitgebracht.

AI-washing

Anno nu, op de AI-conferentie van de TU/e (Technische Universiteit Eindhoven), uit hij onderbouwde kritiek op AI en de hype daaromheen. Veel van de huidige toepassingen die als kunstmatige intelligentie worden gepresenteerd, zijn volgens hem niets meer dan reguliere programmatuur. Wel heel goede programmatuur, maar geen echt denkende computer.

Creativiteit speelt daarbij ook een onderscheidende rol. "Computers kunnen nog steeds niets nieuws bedenken, mensen wel", aldus Sterling tegen het FD. "‘Ik heb naar generaties AI-adepten geluisterd, er is nog nooit iets uitgevonden dat lijkt op echte intelligentie. Je hond denkt, je computer niet. Die struint gewoon een database af, op zoek naar patronen, want daar zijn computers heel erg goed in."

Als eenvoudige praktijkproef stelt hij dat een week lang praten tegen Amazons AI-assistent Alexa dan herkenbare antwoorden gaat opleveren. " Het als allemaal als A, dan B. Amazon stelde zich heel veel voor van hun digitale assistent, maar ze verliezen er alleen maar geld op, niemand gebruikt het om iets te bestellen, alleen maar om het weerbericht te checken en de lampen te dimmen."

Software als de spoorwegen?

Volgens Sterling valt er voorlopig ook geen verandering of doorbraak te verwachten. Hij is somber over de IT-sector, waarbij hij grote IT-bedrijven nu vergelijkt met de Amerikaanse auto-industrie van jaren terug; toen 'autohoofdstad' Detroit in verval raakte. "Ze blijven maar nieuwe producten bedenken zonder echt te innoveren. Consumenten hebben op een gegeven moment genoeg gehad. Met een beetje mazzel wordt software zoiets als de spoorwegen: het is overal en je hebt het nodig, maar niemand wordt er nog heel opgewonden van."