Wie wat bewaart...

In de zaak die ik in deze post behandel, gaat het zijdelings over wie de auteursrechthebbende is. Maar de hoofdvraag die het hof beantwoordt, is of de partij voor wie een vrijwilliger software ontwikkelt verantwoordelijk is voor het bewaren van de broncode.

Een vrijwilliger heeft voor de Stichting Internationale Kindhulp (SIKN) software ontwikkeld om de donateursadministratie van SIKN te ondersteunen. Deze vrijwilliger is bevriend met de directeur van SIKN. Voor het ontwikkelen van de software sluiten partijen een vrijwilligersovereenkomst. Ongeveer een jaar nadat de softwareontwikkelaar is begonnen wordt hij ziek en neemt een van de andere vrijwilligers het onderhoud van de software over.

Auteursrechten op broncode

In 2019 ontstaat er een geschil tussen het bestuur en de toenmalige directeur. Mede als gevolg daarvan worden door het bestuur alle servers die op kantoor stonden opgehaald, inclusief de servers waar de door de vrijwilliger ontwikkelde applicatie op ontwikkeld werd en op geïnstalleerd was. Zodra de vrijwilliger hier lucht van krijgt, stuurt hij een bericht naar SIKN waarin hij stelt dat SIKN door de verwijdering van de broncode van de applicatie contractbreuk pleegt aangezien hij de auteursrechten op de software heeft. SIKN laat weten de door hem ontwikkelde software niet langer te gebruiken.

In deze procedure vordert de vrijwilliger afgifte van de broncode van de door hem ontwikkelde software en, als dat niet meer mogelijk is, een bedrag van €85.000 als vergoeding van de schade die hij hierdoor lijdt.

Allereerst gaat het hof in op de vraag wie de auteursrechthebbende is van de software. SIKN voert aan dat de vrijwilliger alleen het feitelijke programmeerwerk voor zijn rekening heeft genomen en dat het idee om deze software te ontwikkelen afkomstig is van SIKN zelf. Daarmee zou het auteursrecht van de software bij SIKN liggen. Het hof gaat niet mee met deze redenering: een idee is niet auteursrechtelijk beschermd en de vrijwilliger is juist door SIKN gevraagd vanwege zijn technische expertise. Verder zijn in de vrijwilligersovereenkomst geen afspraken gemaakt over een overdracht van het auteursrecht. Daarmee ligt het auteursrecht dus bij de vrijwilliger.

Broncode veilig stellen

Vervolgens beoordeelt het hof de stelling van de vrijwilliger dat vanwege zijn auteursrecht op de software SIKN verplicht was om de broncode voor hem veilig te stellen. De vrijwilliger stelt daartoe, overigens zonder nadere onderbouwing, dat hij met SIKN de afspraak heeft gemaakt dat de broncode in eerste instantie alleen op de server van SIKN wordt opgeslagen. Hoewel de vrijwilliger op de zitting duidelijk heeft gemaakt dat er valide redenen waren om de broncode direct op de server van SIKN te schrijven betekent dat niet dat SIKN daarmee verantwoordelijk is voor het behoud van de auteursrechtelijke beschermde creatie (de broncode) van de vrijwilliger. Daarvoor is nodig dat de vrijwilliger in duidelijke bewoordingen SIKN duidelijk moeten maken dat zij dat risico draagt en SIKN had het dragen van dat risico moeten accepteren. Het hof wijst de vorderingen van de vrijwilliger af.

Uit deze zaak blijkt dat het hebben van een auteursrecht, niet per definitie betekent dat daarmee ook de broncode (weer) in bezit komt. Het blijft dus zaak om, voor zowel de ontwikkelaar als de opdrachtgever, op te letten bij het maken van afspraken over het intellectuele eigendom.

Lees de volledige uitspraak uit 2023 hier.