'Ik ben de tech-industrie en ik heb een ads-verslaving'

"Jaha, wie had dat gedacht, hé", om even een bekende Nederlandse reclamezin te lenen. "Van ads blokkeren naar ads vereren", om die videospotjes nu om te buigen naar het onderwerp van deze blogpost. Videospotjes die op YouTube te zien zijn, en daarbij soms vooraf gegaan worden door .. jawel: ads. Op zich is het al jaren niet ongebruikelijk om inkomsten te halen uit advertenties en om daarmee dingen mogelijk te maken die anders niet - of niet snel genoeg - van de grond zouden komen. Kranten, tijdschriften, online-diensten, ICT-nieuwssites, tv-programma's en meer wordt (mede) mogelijk gemaakt door ads.

Betalen voor schaars goed

Begin deze eeuw is er in tv-land nog een tegenbeweging opgekomen. Aangevoerd door betaalzender HBO zijn eigen producties gemaakt en achter een betaalmuur gehouden. Kostbare series als Band of Brothers en in recentere jaren Netflix' House of Cards en HBO's Game of Thrones. Dergelijke kostbare topproducties zijn producten waar mensen wel voor willen betalen. Zeker als er sprake is van schaarste: het is niet voor iedereen overal toegankelijk. Die kunstmatig geschapen schaarste brengt weer andere problemen met zich mee, maar dat laat ik nu even terzijde.

Het gaat me nu om de keerzijde: het zo breed mogelijk aanbieden van producten (zoals ook content) en diensten door ze met ads te financieren. Die keerzijde heeft zelf een schaduwzijde. In de praktijk is er namelijk een redelijke bovengrens in te stellen op wat mensen bereid zijn te betalen voor een bepaald product of dienst. Inhoud, kwaliteit en imago(marketing) kunnen die prijs opdrijven, maar er is een plafond. In theorie geldt dat niet echt voor wat er met ads valt binnen te halen. Meer ads, meer mining van gebruikersdata, meer gerichte ads, enzovoorts leiden in theorie tot meer inkomsten.

Weg, waarheen?

Tenzij gebruikers zich afkeren van hetgeen gratis geboden wordt. Maar kan dat nog wel als er sprake is van een bepaalde kritische massa? Kan dat nog bij gebrek aan concurrenten die valide alternatieven bieden, met al dan niet gelijkwaardig niveau van inhoud, kwaliteit en imago(marketing)? De browserdominantie van Internet Explorer ooit is afgebroken mede doordat opkomende alternatieven succesvol vervelende pop-up ads wisten te weren. Totdat die alternatieven zelf groot en semi-onvermijdelijk zijn geworden?

Ok, ophef onder gebruikers kan voor uitstel van zulke ads-plannen zorgen. Of gaat het slechts om afstel? Want ads en het niet langer (kunnen) weren daarvan vallen ook langs andere wegen uit te rollen. De tijd zal het leren of ads-afweer in stand blijft. Maar de vooruitzichten zijn somber in een tijdperk van adblockers die sommige ads meer gelijk vinden dan andere ads. Een tijdperk waarin een digitale videorecorder die ooit groot is worden door ads te skippen nu zelf ads gaat plakken vóór opgenomen materiaal. Een tijdperk waarin Windows 10 ads standaard voorschotelt en apps van derden brengt, ook in de betaalde Professional-uitvoering van het besturingssysteem.

'We run ads'

"Senator, we run ads", wist Facebook-CEO Mark Zuckerberg uit te leggen in een kritische hoorzitting voor het Amerikaanse Congres. Waarna hij een glimlach niet wist te onderdrukken. Nu spreekt Zuckerberg niet letterlijk voor de hele tech-industrie, maar hij staat wel symbool voor een groot deel van de tech-titanen. Grote, veelal onvermijdelijke aanbieders die nog niet echt toe zijn aan stap één: erkennen dat ze een ads-verslaving hebben.

Toegegeven, veel van de ads-activiteiten zijn B2C-gericht. Maar het heeft wel z'n weerslag op B2B, waar elke werknemer immers ook een consument is. Hm, hoe lang zou het duren voordat abonnementsmodellen voor zakelijke software worden aangevuld met inkomsten uit ads ín die software? Of is dat slechts een paranoïde waangedachte? Feit is dat er ergens door iemand betaald moet worden voor content, diensten, software en andere waar die wordt afgenomen. Ads zijn een snelle en makkelijk lijkende fix, maar ze werken dus wel verslavend.