Minister wijst onderwijsinstellingen op proctoring-tips AP en SURF

"Zoals hoogleraar Bart Jacobs aangeeft, heeft online proctoring impact op de privacy van een student", erkent minister Van Engelshoven in antwoord op Kamervragen. "Tijdens een online proctoring tentamen worden o.a. webcambeelden, schermopnamen, muisbewegingen en toetsaanslagen geregistreerd. Ook kan tijdens een proctoring tentamen de achtergrond van de student in beeld komen en geregistreerd worden. Denk hierbij aan de thuisomgeving die wordt gefilmd waarbij mogelijk (privé-)zaken in beeld kunnen komen en de informatie die hieruit kan worden afgeleid."

Alternatief eisen

"Ik kan daarom begrijpen dat sommige studenten terughoudend zijn met online proctoring." De bewindsvrouw schrijft dat studenten het recht hebben om bezwaar te maken tegen de verwerking van persoonsgegevens met online proctoring. Zij mogen de instelling verzoeken om een alternatief aan te bieden. "Instellingen zijn welwillend om mee te denken en werken aan een oplossing voor deze studenten, mits de omstandigheden dit toelaten."

De overweging of een alternatief doenbaar is, wordt aan de onderwijsinstelling overgelaten. Maar als het kan, dan moet het wel worden aangeboden: "Indien de onderwijsinstelling een toets of tentamen kan afleggen op een veilige manier die minder inbreuk maakt op de privacy van studenten, zal de onderwijsinstelling voor deze alternatieve toetsvorm moeten kiezen."

Noodzakelijk in coronatijd

Ondertussen is gebruik van proctoringsoftware wel de modus operandi waar studenten in bepaalde tentamineringsgevallen mee te maken hebben. "Proctoring-software dient gebruikt te worden als daar aanleiding voor is. In het geval van de studenten wordt proctoring gebruikt om de fraudemogelijkheden bij online tentamens te minimaliseren. Zolang er geen alternatieven zijn, is het inzetten van proctoring noodzakelijk onder de huidige omstandigheden."

De minister benadrukt hierbij het belang van zo min mogelijk studievertraging in de huidige coronacrisis, waar ook het onderwijs mee kampt. Onderwijsinstellingen zijn "met man en macht bezig om het onderwijs online en hybride aan te bieden", zo schrijft ze. Daarbij blijft het afnemen van tentamens op afstand één van de grootste uitdagingen.

"Instellingen zetten daarom meer in op privacyvriendelijke alternatieven zoals openboektentamens, mondelinge tentamens, inleveropdrachten en tentamens op locatie. In sommige gevallen zijn al deze alternatieven niet geschikt, zoals wanneer een grote groep studenten een kennistoets moeten afnemen. In dat geval kan proctoring worden ingezet, mits aan de AVG wordt voldaan."

Aanbevelingen AP en SURF

Terwijl onderwijsinstellingen de minister hebben verzekerd dat de gekozen software en leveranciers voldoen aan de AVG valt er wel wat te verbeteren. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en SURF hebben daarvoor elk eigen aanbevelingen uitgebracht, die nu door de minister worden aangehaald. Van Engelshoven spreekt van "een aantal zeer bruikbare aanbevelingen voor de inzet van proctoring" en heeft instellingen opgeroepen die aanbevelingen te volgen.