Robot-stemwijzer verkiezingen 2017

Helaas vertelt de brief niet waaruit blijkt dat de politieke partijen weinig prioriteit geven aan hun visie op robotisering. Dus aanleiding om de verkiezingsprogramma’s van de zeven grootste partijen eens goed onder de loep te nemen. Met een bijbehorend stemadvies. Triest genoeg, lijkt het er inderdaad op dat robotisering voor politieke partijen nog een ‘ver-van-hun-bed’ show is.

Gebrek aan politieke kijk op robotisering

Uit de analyse blijkt dat politieke partijen bar weinig woorden vuil maken aan robotisering. Slechts twaalf keer valt het woord robot of robotisering op in totaal 598 pagina's partijprogramma's.

De PVV en het CDA zwijgen het hele issue dood. Het enige verschil is dat het CDA hiervoor 102 pagina's meer nodig heeft. Het CDA erkent in "Keuzes voor een beter Nederland" wel dat de zaken "razendsnel" gaan. Maar verder dan het belang van snel internet en techniek als vak op het primair onderwijs komt het niet.   De PVV wil subsidie op innovatie schrappen. De eerste keer dat het woord robot valt in het VVD programma, is in een paragraaf die begint met de zin 'Om Nederland te behouden is een aantal zaken nodig'. Robots wordt hier verweten dat ze de Nederlandse maatschappij 'onder druk' zetten. De conclusie is dat zolang ze zich normaal gedragen en onze waarden accepteren, er een plek is voor deze digitale hulpmiddelen. Verder prijst de partij de emanciperende werking van de melkrobot. De koeien kunnen zich nu laten melken op een moment dat ze zelf het beste uitkomt. Verder weinig woorden over de robotisering. Anders dan de zelfrijdende auto die eraan komt. Maar geen woord over de gevolgen voor de beroepsbevolking.

Ook de SP vreest dat het de verkeerde kant op gaat. Deze linkse partij wil een ethische commissie instellen. Die commissie moet ervoor zorgen, dat 'bij de ontwikkelingen op termijn de menselijke maat niet uit het oog wordt verloren’. De PvdA dan? In september 2014 voorspelde Lodewijk Asscher al dat er technologische werkloosheid en inkomensongelijkheid dreigt dankzij de snel oprukkende robotisering. Echter, de PvdA-paragraaf "Het vizier op 2040" spreekt over een Mautheffing op vrachtvervoer en de maximum snelheid terug naar 120 km per uur. Geen woord over hoe ver robots zijn opgerukt in dat jaar of bijvoorbeeld het belasten daarvan. Robotisering roept volgens de PvdA vooral "onbeantwoorde vragen op" en het neemt niet de moeite de vragen te benoemen, laat staan te beantwoorden.

GroenLinks komt niet verder dan dat robotisering de economie ‘schoner en eerlijker’ kan maken. Met de toevoeging dat ze robots ‘die kunnen schieten’ niet zien zitten, net als D66 overigens. Die partij doet alleen een voorspelling: robotisering zal al op korte termijn grote consequenties hebben op de arbeidsmarkt en specifieke beroepen.

Schot voor open doel

De meeste politieke partijen benadrukken dat de technologische veranderingen erg hard gaan. Met de plannen en visie op de naderende robot-toekomst gaat het echter minder hard. Dus heel begrijpelijk dat Nederlandse wetenschappers zich zorgen maken over het gebrek aan politieke visie om de robotisering van ons land in goede banen te leiden.

Bij zoveel gebrek aan visie op robotisering, is het lastig kiezen

Het is een schot voor open doel om hier als politiek meer werk van te maken. Dat er weinig woorden aan besteed worden in verkiezingstijd, betekent tegelijkertijd dat visies nog kneedbaar zijn. Nog uit te werken acties kunnen wellicht eerder tot consensus leiden. Dus wie wil dat het nieuwe kabinet alsnog wat goed moet maken door wel aan de gang te gaan met robotiseringsbeleid, volgt hier een stemwijzer:

De robot stemwijzer:

• Ik ben tegen robots die kunnen schieten -> GL, D66
• Ik ben voor een ethische commissie die alles in banen leidt -> SP
• Ik heb geen idee waar dit allemaal over gaat -> CDA, PVV
• Ik ben voor robots die Nederland behouden zoals het nu is -> VVD
• Ik ben voor robots die Nederland schoner en eerlijker maken -> GL

Bij zoveel gebrek aan visie op robotisering, is het lastig kiezen. De politiek zou dondersgoed moeten weten dat vooruitgang niet te stoppen is, wel te sturen. Met een bedrijf als ASML binnen onze landsgrenzen zijn we tenslotte ook schatplichtig. De motor achter de wereldwijde versnelling van kunstmatige intelligentie komt uit Nederland. Dus ik schaar me graag achter de oproep van de Nederlandse wetenschap. Op ons af laten komen, is geen optie. We moeten er zelf ook wat mee gaan doen.