Techorganisaties vrezen uitstel digitale geletterdheid in curriculum

Onder de basisvaardigheden vallen in ieder geval lezen en schrijven (taal), rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale vaardigheden. Afgelopen maart maakte minister Dennis Wiersma voor Primair en Voortgezet Onderwijs nog bekend dat de komende twee schooljaren in totaal 664 miljoen euro wordt uitgetrokken voor de verbetering van die basisvaardigheden. Dat komt neer op een extra investering van 108 miljoen euro per jaar.

Tweede Kamerleden René Peters (CDA) en Peter Kwint (SP) dienden tijdens het notaoverleg over het Curriculum funderend onderwijs en Masterplan basisvaardigheden op 22 mei echter een motie in, waarin zij de regering verzoeken “om in het voor te schrijven model digitale geletterdheid niet onder de basisvaardigheden te laten vallen”. Deze motie is vooralsnog aangehouden, wat betekent dat hier later pas over gestemd wordt.

Tijdens dezelfde vergadering werd ook een motie ingediend door Tweede Kamerlid Paul van Meenen (D66). Hij stelt hij dat leerlingen de basisvaardigheden taal en rekenen onvoldoende beheersen, terwijl deze vaardigheden voorwaardelijk zijn voor alle andere schoolvakken. Daarom verzoekt hij de regering om “de middelen voor basisvaardigheden alleen in te zetten voor taal en rekenen”. Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde daar echter tegen.

Kritiek techorganisaties

Vertegenwoordigers van zo’n dertig techorganisaties – waaronder NLdigital, CA-ICT, SIDN, CIO Platform Nederland, Cyberveilig Nederland en Dutch Data Center Association - gaven vooraf in een brandbrief aan de Tweede Kamer aan geschrokken te zijn van de beide moties. Ze riepen de Kamer dan ook op om tegen de moties te stemmen, wat bij één van de moties dus ook is gebeurd. “Deze moties beogen respectievelijk om Digitale Geletterdheid uit de basisvaardigheden te verwijderen of er geen geld meer beschikbaar voor te stellen, de facto om het weg te bezuinigen.”

De organisaties benadrukken dat er al lange tijd gewerkt wordt aan onderwijs voor iedereen in digitale vaardigheden. “Keer op keer zien we vooruitgang, en keer op keer wordt die afgeschoten”, aldus de organisaties. “Er wordt benoemd dat velen waarde hechten aan digitale geletterdheid, maar het is pijnlijk om te constateren dat de inzet erop achterblijft. Er is iedere keer een goede reden, maar het effect is dat digitale geletterdheid telkens sneuvelt.”

Met het opnemen van digitale geletterdheid in de basisvaardigheden kregen zij naar eigen zeggen opnieuw hoop. Daarmee zou het in 2027 een vast onderdeel zijn geworden in het curriculum. De organisaties vrezen echter dat er nu opnieuw vertraging komt in het invoeren van digitale geletterdheid in het curriculum. “Of digitale geletterdheid er nu uitgehaald wordt, of ontdaan wordt van financiering: in beide gevallen zal Nederland nog tot ver na 2027 moeten wachten met het opleiden van de jeugd voor de wereld van gisteren. Laat staan voor die van morgen.”

‘Veel is te combineren’

De techorganisaties benadrukken in hun brief verder dat vele scholen en leerkrachten al wel met digitale geletterdheid bezig zijn. “Zij zien wat kinderen nodig hebben en geven al onderwijs hierin. Maar ze constateren ook allemaal dat een doorlopende leerlijn ontbreekt.”

Wanneer er gestemd wordt over de motie van Kamerleden Peters en Kwint om digitale geletterdheid uit de basisvaardigheden te halen, is nog niet bekend. 

Digitale geletterdheid komt (nog) wel

Overigens wordt er ondertussen wel gewerkt aan de toevoeging van digitale geletterdheid aan het curriculum. In 2021 gaf toenmalig onderwijsminister Arie Slob aan dat digitale geletterdheid vast geïntegreerd wordt in de vakken van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.  onderwijs wordt daarom digitale geletterdheid alvast geïntegreerd in andere ­vakken. “Zo leren leerlingen zowel digitale geletterdheid als de vakinhoud zelf. Bijvoorbeeld het reflecteren op de juridische en moreel-ethische aspecten van het gebruik van technologie bij maatschappijleer, of het computermodelleren bij biologie”, ­aldus SLO, het landelijk expertisecentrum voor het curriculum, eerder tegenover AG Connect.

Later volgt ook de actualisatie van de kerndoelen voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs, waarmee digitale geletterdheid ook een plek moet krijgen in deze curricula.