'Microsoft gebonden aan ARM-deal met Qualcomm'

De tot op heden geheim gebleven deal tussen Microsoft en Qualcomm wordt gemeld door technieuwssite XDA-Developers, die zich baseert op anonieme bronnen. De overeenkomst voor exclusiviteit van Windows' ARM-variant op Qualcomm-chips zou 'binnenkort' aflopen. Het is nog onbekend of dat een kwestie van maanden, kwartalen of langer is.

Verse ARM-concurrentie?

Ondertussen zou Qualcomm-concurrent MediaTek al wel bezig zijn een eigen ARM-chipset te ontwikkelen voor Windows on ARM (WOA). Verder gaan er sinds begin vorige maand geruchten rond dat Microsoft samenwerkt met AMD aan een krachtige ARM-processor voor laptops. Dat kan ook Microsofts eigen Surface-apparaten omvatten. De huidige reeks Surface-modellen met ARM-chips zijn voorzien van een Qualcomm-ontwerp dat in samenwerking met Microsoft is aangepast.

Enkele jaren terug heeft Microsoft met eerdere Surface-tablets al ARM-chips van Nvidia gebruikt. Die apparaten, met onder meer de functionele beperkte RT-uitvoering van Windows, zijn nooit breed aangeslagen. Naast gebrek aan apps speelde daar ook tegenvallend prestatieniveau een rol. Moderne Windows-apparaten met ARM-processors, zoals de Surface Pro X, presteren beter maar overtuigen reviewers nog steeds niet.

'Qualcomm inside' Samsung

Hetzelfde geldt voor WOA-apparaten van andere pc-fabrikanten, inclusief zeer recente met Windows 11 erop. Die tablets, laptops en convertibles zijn tot op heden uitgekomen met Qualcomm-chips. Dat zou dus te wijten zijn aan de exclusiviteitsdeal van Microsoft met die ARM-chipproducent.

Dit kan ook verklaren waarom Samsung in zijn ARM-laptops met Windows ook Qualcomm-chips gebruikt. De Zuid-Koreaanse laptopleverancier is niet alleen fabrikant van laptops, tablets en smartphones maar maakt ook zelf ARM-chips. Die eigen Exynos-chips zijn echter niet gebruikt in zijn ARM-apparaten met Windows 10.

Apple-voorsprong en app-emulatie

De Microsoft-AMD ARM-chips die volgens geruchten nu in ontwikkeling zijn, zouden niet alleen een alternatief voor Qualcomm vormen. Ze zouden ook een aanmerkelijk hoger prestatieniveau bieden. iPhone- en Mac-maker Apple heeft al aangetoond dat het ARM-platform flinke ruimte heeft voor prestatiesprongen. De zelfontwikkelde Apple-chips voor ARM-Macs, gebaseerd op het ontwikkelwerk voor iPhone-chips, bieden indrukwekkende prestaties.

Daarbij is ook het gevirtualiseerd draaien van Windows' ARM-uitvoering opvallend vlot, inclusief het geëmuleerd draaien van reguliere x64 Windows-apps. WOA heeft namelijk ingebouwde voorzieningen voor emulatie van x64-apps, hoewel dat recent plots exclusief voor Windows 11 is geworden.

Developers van virtualisatieleverancier Parallels spreken in een reactie aan AG Connect van een "waanzinnig prestatieniveau" van de Apple M1-chip. Daardoor draaien apps en zelfs games zeer goed via de combinatie van Parallels-virtualisatie plus Microsoft-emulatie.

Windows-licentiekwestie

Technisch gezien zou de x64-uitvoering van Windows door middel van diepgaande chipemulatie kunnen draaien op ARM-hardware. Alleen heeft zo'n constructie een flinke overhead en kost dus prestaties. Dit is ooit in de praktijk aangetoond met de Virtual PC-software die x86-Windows liet draaien op Macs met PowerPC-processors.

Dat door Microsoft overgenomen pakket kwam compleet met Windows en bijbehorende licentie voor dat besturingssysteem. Gebruik van Windows op ARM-hardware zoals Apple's ARM-Macs kan momenteel alleen met bèta-releases (zogeheten Insider Previews) van Windows. Microsoft biedt vooralsnog geen legitieme licentie voor gebruik van non-bèta Windows op ARM. AG Connect heeft eerder al vragen hierover uitgezet bij de Windows-makers.