Nederland ontbreekt in EC-miljardenproject voor accutech

De zeven lidstaten zullen de komende jaren zo'n 3,2 miljard euro financiering verstrekken voor dit project. De verwachting is dat daar nog eens 5 miljard euro bijkomt, wat dan wordt aangetrokken aan particuliere investeringen. Bij het project zullen 17 directe deelnemers betrokken zijn. Deze bestaan voor het grootste deel uit industriële spelers, die echter niet alleen grote ondernemingen zullen zijn. Ook partijen uit het midden- en kleinbedrijf (mkb) doen mee aan dit EU-accuproject.

Keteneffect voor bedrijfsleven

Sommigen van de betrokken spelers zijn actief in meer dan één lidstaat. De directe deelnemers zullen niet alleen onderling nauw samenwerken, maar ook met meer dan 70 externe partners zoals mkb-bedrijven en publieke onderzoeksorganisaties uit heel Europa.

De nu toegekende formele goedkeuring door de EC volgt op aanmelding in oktober dit jaar, waar ruim drie maanden aan intensief technisch overleg is voorafgegaan. Dat overleg was tussen de Commissie en de betrokken partijen die het onderzoek gaan opzetten en uitvoeren. Na de aanmelding heeft de EC het project in relatief vlot tempo beoordeeld en het onder IPCEI goed te keuren voor overheidssteun.

Strategisch belang

De EC ziet de transitie naar klimaatneutraliteit (via onder meer schone en emissiearme mobiliteit) grote kansen bieden voor economische groei, banencreatie en technologische ontwikkeling. De verwachting is dat de vraag naar accu's de komende jaren zeer snel zal toenemen, aldus de verklaring. Het volledige project moet volgens planning tegen 2031 klaar zijn, waarbij voor elk subproject andere tijdlijnen lopen. Het accu-onderzoeksproject wordt geprezen door EC-topvrouw Margrethe Vestager, die naast antitrustcommissaris ook uitvoerend vicevoorzitter is voor de digitale agenda van de EU.

“De productie van accu's in Europa is van strategisch belang voor onze economie en onze samenleving. Dit biedt namelijk potentieel in termen van schone mobiliteit en energie, werkgelegenheid, duurzaamheid en concurrentievermogen." Techstimulering in en voor de Europese Unie (EU) wordt nu in bredere zin ingezet. De Europese Commissie heeft afgelopen zomer een plan uiteengezet als antwoord op de Amerikaanse handelsagressie, de macht van de grote techbedrijven en de opmars van China als centrum van de technologie-ontwikkeling.

Vestager verklaart nu: "Onze belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang effenen het pad voor overheden en bedrijven uit meerdere lidstaten om de handen in elkaar te slaan en ambitieuze innovatieprojecten op te zetten met positieve overloopeffecten naar andere bedrijfstakken en regio's. Dankzij de steun die nu groen licht krijgt, kan dit belangrijke project van start gaan zonder dat de mededinging buitensporig wordt verstoord.”

Miljoenen en 'winstdeling'

De 3,2 miljard euro wordt verstrekt door de zeven deelnemende EU-lidstaten. Daarbij wil België zo'n 80 miljoen euro bijdragen, Finland zo'n 30 miljoen, Frankrijk zo'n 960 miljoen, Duitsland zo'n 1,25 miljard, Italië zo'n 570 miljoen, Polen zo'n 240 miljoen, en Zweden zo'n 50 miljoen euro. Een aanzienlijk deel van de extra winst die de deelnemers maken, zal terugvloeien naar belastingbetaler door middel van een terugvorderingsmechanisme. Als de subprojecten binnen het EU-accuproject succesvol zijn en netto meer opleveren dan was verwacht dan zullen de bedrijven een deel van de staatssteun teruggeven aan de betrokken lidstaten.

Het accuproject, waarin Nederland dus geen rol speelt, is het tweede IPCEI op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en innovatie dat de EC heeft goedgekeurd sinds de regels voor subsidie van ambitieuze EU-projecten in 2014 zijn vastgelegd. Het eerste project is voor micro-elektronica, wat in december 2018 groen licht heeft gekregen.